Quyền nhân thân là quyền dân sự gắn liền với mỗi cá nhân, không thể chuyển giao cho người khác, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
Người nghiên cứu luật có thể tự hỏi liệu khi xây dựng định nghĩa quyền nhân thân như trên, người làm luật có liên tưởng đến khái niệm quyền tài sản, cũng được ghi nhận trong BLDS tại Điều 181, và muốn có quyền nhân thân như một khái niệm đối lập với quyền tài sản. Theo Điều 181, quyền tài sản là quyền định giá được bằng tiền và chuyển giao được trong giao dịch dân sự kể cả quyền sở hữu trí tuệ. Nếu coi quyền tài sản là một khái niệm đối lập với quyền nhân thân, thì có thể thừa nhận rằng quyển tài sản, quyền nhân thân là các công cụ để phân loại các quyền dân sự của chủ thể quan hệ pháp luật: tất cả các quyền không phải quyền tài sản đều là quyền nhân thân và ngược lại.
Trong luật của các nước theo văn hoá pháp lý romano-germanique, khái niệm quyền tài sản được dùng để đối lập với khái niệm quyền phi tài sản. Trong các quyền phi tài sản có những quyền có tác dụng bảo vệ cá nhân về phương diện thể chất và tình thần, gọi là các quyền nhân thân. Với quan niệm đó, thì quyền nhân thân không phải là đối trọng của quyền tài sản; song, chắc chắn, quyền nhân thân, về bản chất, là những quyền không có giá trị tiền tệ. Trong cuộc sống đương đại, dưới sự tác động của các phương tiện truyền thồng mà tầm ảnh hưởng đối với đời sống xã hội ngày càng lớn rộng, một số quyền nhân thân có xu hướng được cân đo bằng tiền. Một trong những ví dụ điển hình là quyền đối với hình ảnh của các nhân vật nổi tiếng. Xu hướng đó, đến lượt mình, đã kích thích sự phát triển trong luật học đương đại một học thuyết mới về tính thống nhất của quyền chủ thể: tất cả các quyền, suy cho cùng, đều ít nhiều gắn với nhân thân và đều có thể được đính giá. Tuy nhiên, không thể chối cãi rằng tính chất phi tài sản được coi là thuộc tính cơ bản của quyền nhân thân và việc một số quyền nhân thân định giá được bằng tiền trong một số trường hợp đặc thù chỉ là các ngoại lệ rát cá biệt.
Vả lại, trước khi một số quyền nhân thân đúng nghĩa có xu hướng trở thành các quyền có giá trị tiền tệ trong cuộc sống dân sự đương đại, thì luật học cũng đã ghi nhận một số quyền lưỡng tính, vừa có tính chất tài sản, vừa gắn với nhân thân. Ví dụ điển hình là quyền yêu cầu được cấp dưỡng. Người ta nói rằng những quyền như thế khiến cho ranh giới giữa quyền tài sản và quyền phi tài sản trở nên không rõ ràng.
Thực ra, khái niệm quyền tài sản được xây dựng trong luật Việt Nam theo một nghĩa rất hẹp. Nếu trong luật các nước, khái niệm quyền tài sản được sử dụng là công cụ phân loại tài sản, thì trong luật Việt Nam, quyền tài sản chỉ đơn thuần là một loại tài sản, hay đúng hơn là một loại động sản.
Quyền nhân thân là hệ quả của sự xác lập nhân thân pháp lý. Dù được định nghĩa như trong luật thực định Việt Nam hay trong luật phương Tây, quyền nhân thân được thừa nhận cho tất cả mọi người, không phân biệt giới tính, địa vị, giai cấp, trình độ học vấn,… Một khi nhân thân pháp lý được xác lập, các quyền nhân thân cũng được xác lập đồng thời; một khi nhân thân pháp lý biến mất.
Có trường hợp một người bị bôi nhọ tên tuổi sau khi chết và người thừa kế kiện yêu cầu bảo vệ "danh dự, nhân phẩm của người đã chết". Tất nhiên, việc xúc phạm danh dự nhân phẩm của một người phải bị chế tài. Vấn đề là: một khi người bị xúc phạm đã chết, thì việc bảo vệ có đối tượng là gì? Thực ra, nhân thân pháp lý của một người được xác lập khi người đó sinh ra, nhưng không hẳn mất đi khi người đó chết. Cuộc sống xã hội mà một người trải qua tạo ra những giá trị có thể không mất đi cùng với người đó.
Tổ bộ môn Luật Dân sự - Khoa Luật Trường Đại học Hòa Bình,tổng hợp
Liên kết đào tạo và hợp tác việc làm giữa Trường Đại học Hòa Bình và Công ty Luật TNHH Everest là hoạt động cần thiết để giải quyết thực trạng chênh lệch giữa nhu cầu của doanh nghiệp và sự đáp ứng của nhà trường. Hướng đến mục tiêu đào tạo 100% sinh viên có việc làm sau khi trường, Trường Đại học Hòa Bình triển khai liên kết chặt chẽ với Công ty Luật TNHH Everest trong công tác đào tạo sinh viên và tạo điều kiện việc làm cho sinh viên mới ra trường. Để được tư vấn pháp luật, Quý khách vui lòng gọi tới tổng đài tư vấn 19006198.
Bình luận