Người dưới 14 tuổi không phải chịu trách nhiệm hình sự (tuy nhiên có thể bị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính như giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng tùy theo tính chất, mức độ vi phạm và độ tuổi của người vi phạm).
[?] Con tôi ăn trộm tài sản của nhà hàng xóm, sau đó đã tự nguyện trả. Dù vậy, họ vẫn báo chính quyền.Trong trường hợp này, con tôi có phải chịu trách nhiệm hình sự không? Cháu năm nay 17 tuổi.
Luật gia Nguyễn Sỹ Việt - Công ty Luật trách nhiệm hữu hạn Everest trả lời như sau:
Thứ nhất, quy định của pháp luật về "Tội trộm cắp tài sản":
Khoản 1 Điều 173 Bộ luật Hình sự năm 2015, tội trộm cắp tài sản được quy định như sau:
"Người nào trộm cắp tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm: (a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm; (b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm; (c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; (d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; (đ) Tài sản là di vật, cổ vật.
Thứ hai, quy định của pháp luật về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự
Về tuổi chịu trách nhiệm hình sự, điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 quy định người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. Đối với tội Trộm cắp tài sản, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm nếu là tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng (như chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng trở lên; lợi dụng thiên tai, dịch bệnh, tình trạng khẩn cấp...).
Người dưới 14 tuổi không phải chịu trách nhiệm hình sự (tuy nhiên có thể bị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính như giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng tùy theo tính chất, mức độ vi phạm và độ tuổi của người vi phạm).
Như vậy, xét về tuổi, con anh/chị đã đủ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự. Nhưng mức độ thế nào còn phải xem xét giá trị tài sản đã bị trộm và các yếu tố nêu trên. Trường hợp phải chịu trách nhiệm hình sự thì việc trả lại tài sản được xem là một trong các tình tiết giảm nhẹ tội.
Dù có chịu trách nhiệm hình sự hay không, hành vi trộm cắp tài sản của người khác cũng là hành vi trái pháp luật, không đúng đắn, cần phải được giáo dục và không được tái phạm.
Bình luận