Có được khởi kiện chia thừa kế khi thời hiệu thừa kế đã hết?

Hỏi: Đề nghị Luật sư tư vấn, ông ngoại tôi có tất cả 10 người con trong đó mẹ tôi là chị cả (thứ 2).Mẹ tôi và người dì kế (thứ 3) là con của một người, 08 người còn lại là chung mẹ khác.Căn nhà ông ngoại tôi đứng tên và cả 02 người vợ (bà ngoại) đều đã mất.Ông ngoại tôi mất sau cùng năm 1995 do có gia đình riêng nên mẹ tôi và người dì thứ 3 ra ngoài sống riêng và không có tên trong hộ khẩu đó.Vì do sợ mất tình cảm nên khi ông ngoại tôi chết mẹ tôi và dì tôi vẫn không nói gì đến việc chia chác căn nhà của ông ngoại tôi do các cậu và dì đang ở. Nay các cậu và dì đang có ý định bán căn nhà đó, nếu những người đó không chia phần cho mẹ và dì tôi thì có thể khởi kiện được không? (Quang huy)

Luật gia Nguyễn Bảo An- Tổ tư vấn pháp luật tố tụng của Công ty Luật TNHH Everest- trả lời:

Điều 645 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế như sau:"Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế".

Điểm 2.4 Nghị quyết 02/2004/NQ - HĐTP quy định về việc không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế như sau:"a)Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:a.1.Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.a.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thảo thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ.a.3.Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung;b)Trường hợp người chết để lại di sản cho các thừa kế nhưng các thừa kế không trực tiếp quản lý, sử dụng mà di sản đó đang do người khác chiếm hữu bất hợp pháp hoặc thuê, mượn, quản lý theo uỷ quyền... thì các thừa kế có quyền khởi kiện người khác đó để đòi lại di sản".

Như vậy mẹ anh (chị)và dìanh (chị)phải chứng minh được mình là con của ông ngoạianh (chị)(vì theo thông tinanh (chị)cung cấp hiện nay mẹanh (chị)và dìanh (chị)không có tên trong sổ hộ khẩu của gia đình). Khi chứng minh được điều này thì mẹanh (chị)và dìanh (chị)mới có quyền được hưởng tài sản chung do ông ngoại để lại;phải có văn bản thừa nhận tài sản do ông ngoại bạn để lại là tài sản chúng và chưa chia di sản thừa kế.

Nếu mẹ bạn và dìbạn có được những căn cứ trên thì có thể khởi kiện để yêu cầu chia tài sản chung của các thừa kế.