Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trong trường hợp Toà án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này.
Hỏi: Nhà chú tôi có 02 anh em trai. Trước khi mất, ông nội tôi đã lập di chúc thừa kế nhà đất cho bà nội và 02 chú (Di chúc đã được chứng thực và công bố cho những người được thừa hưởng). Sau khi ông mất, bà nội tôi cũng làm di chúc chuyển quyền thừa kế cho 2 chú để tránh sự tranh giành nhau sau này khi bà không còn nữa. Và giữa 2 chú, cả bà nội thống nhất (miệng) với nhau rằng sau này ai ở nhà đất đó thì trả người còn lại tiền 1/2 giá trị nhà đất tại thời điểm đó. Hiện tại bà tôi vẫn sống khoẻ mạnh và sống cùng vợ chồng chú út tại thửa đất đó, còn vợ chồng chú cả đã có nhà riêng. Việc vợ chồng chú út có xác định ở lại thửa đất đó hay không thì hiện tại chưa tuyên bố. Tuy nhiên có phát sinh 1 việc như sau: Vợ chồng chú cả chuyển đổi kinh doanh nên cần số tiền lớn. Vợ chồng chú cả muốn ngay tại thời điểm hiện tại, chú út đang ở trên thửa đất đó thì phải trả 1/2 giá trị nhà đất cho chú cả. Bà nội tôi đã biết mong muốn này của vợ chồng chú cả nhưng hiện tại không có ý kiến gì.Vậy Luật sư cho tôi hỏi:Hồ sơ thừa kế mang tên 2 chú, vậy vợ của các chú có hưởng quyền gì trong đó hay không và có được ý kiến gì trong việc trả 1/2 giá trị nhà đất đó hay chỉ có 2 chú mới thực hiện được? (Minh Tú - Hà Nội)
Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Thứ nhất, Điều 633 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định vềthời điểm, địa điểm mở thừa kế như sau:
"1. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trong trường hợp Toà án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này.
2. Địa điểm mở thừa kế là nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản; nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì địa điểm mở thừa kế là nơi có toàn bộ hoặc phần lớn di sản".
Hiện tại bà nội bạn vẫn còn sống khỏe mạnh nên di chúc sẽ chưa có hiệu lực. Và lúc này quyền sử dụng mảnh đất vẫn là thuộc ba người: bà nội và hai chú. Nên thỏa thuận về việc “ai ở nhà đất đó thì trả người còn lại tiền 1/2 giá trị nhà đất tại thời điểm đó” hiện tại vẫn chưa có giá trị.
Vấn đề ở đây đó là thỏa thuận về việc “người ở trả tiền cho người không ở” chỉ dưới hình thức miệng nên giá trị chứng minh khá thấp, trừ trường hợp hai bên có thiện chí. Do vậy, để thỏa thuận này có hiệu lực ngay thì bà nội bạn cần phải làm thủ tục chuyển giao phần đất được hưởng từ thừa kế của mình cho hai chú kia. Khi đó mảnh đất sẽ thuộc quyền sử dụng của hai chú và thỏa thuận miệng kia sẽ có hiệu lực. Và chú út sẽ phải trả 1/2 tiền giá trị mảnh đất cho chú cả theo đúng thỏa thuận giữa ba người. Để chắc chắn hơn, bà bạn và hai chú cần ngồi lại để thể hiện lại thỏa thuận kia dưới dạng văn bản và có công chứng, chứng thực để tăng giá trị pháp lý cho thỏa thuận.
Bên cạnh đó, do mảnh đất được hưởng thừa kế từ ông nội nên bà nội và hai chú có nghĩa vụ và địa vị pháp lý tương đương nhau trong thỏa thuận này. Vậy nên quyết định của bà ủng hộ chú cả cũng không có giá trị pháp lý mà chỉ có giá trị về mặt gia đình, tình cảm.
Thứ hai: do phần đất này là di sản thừa kế của các chú nhưng được hình thành trong thời kỳ hôn nhân và dùng vào mục đích chung nên sẽ được coi là tài sản chung vợ chồng. Vì thế về nguyên tắc, mọi giao dịch phát sinh đối với mảnh đất này đều phải được sự đồng ý của cả hai vợ chồng, theo quy định về pháp luật hôn nhân và gia đình. Cụ thể,Điều 35 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung như sau:
"1. Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận.
2. Việc định đoạt tài sản chung phải có sự thỏa thuận bằng văn bản của vợ chồng trong những trường hợp sau đây:
a) Bất động sản;
b) Động sản mà theo quy định của pháp luật phải đăng ký quyền sở hữu;
c) Tài sản đang là nguồn tạo ra thu nhập chủ yếu của gia đình".
Trường hợp của bạn, do đã có thỏa thuận từ trước nên vợ của chú út chỉ có thể được biết và đồng ý về việc trả tiền này chứ không có quyền phản đối hay ngăn cản. Còn về gia đình chú cả, sau khi thỏa thuận này được thực hiện thì khoản tiền thu về sẽ được coi là tài sản chung vợ chồng và vợ chú cả, về nguyên tắc, sẽ được quyền tham gia quyết định đối với số tiền này. Hơn nữa, để tránh tranh chấp sau này và do chú cả đã có nhà riêng ổn định, chú cả và chú út nên thỏa thuận để làm thủ tục sang tên toàn bộ mảnh đất cho chú út.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận