Chia di sản thế nào khi không có di chúc?

Hỏi: Nhà bà ngoại em có 8 người con tất cả; 5 người con trai lần lượt từ lớn đến bé là: Bác Luyện, cậu Lượng, cậu Lục, cậu Hùng, cậu Cương và 3 người con gái lần lượt là bác Thành, bác Hằng và mẹ em. Khi ông ngoại em còn sống thì đã chia đất cho 3 người con trai là bác Luyện, cậu Lục, cậu Cương.Còn hai cậu Hùng và Lượng ở trong miền Nam nên ông chưa chia đất cho. 3 người được chia đất thì đều đã tách sổ đỏ. Sau khi ông em mất rồi lại bác Luyện, cậu Lục mất do sức khỏe yếu, bà em quyết định họp gia đình và chia mảnh đất còn lại 240m2 thành 4 phần: Cậu Cương là con út lo chăm sóc bà về già nên được bà chia cho thêm cho một phần, hai cậu trong miền Nam mỗi người được chia cho 1 phần nữa, còn 1 phần thì bà bảo mảnh đất đấy sẽ bán để tiền lo hậu sự cho bà. Vậy em xin hỏi luật sư là: Việc chia đất của bà em mới là nói miệng, chưa có di chúc gì cả. Mà hiện nay bà em đang yếu, có thể mất bất cứ lúc nào. Vậy trong trường hợp xấu xảy ra là bà em mất thì mảnh đất 240m2 kia được chia thế nào? mảnh đất mà bà em định bán để lo hậu sự sau này cho bà thì được chia thế nào? 3 nhà mà đã được chia đất từ lúc ông em còn sống có được chia đất thêm nữa không? (Ngọc Anh - Hà Nam)

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định về di chúc miệng như sau:

"1. Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.

2. Sau ba tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị huỷ bỏ".

Điều kiện hợp phápcủa di chúc miệng cũng được quy định tại khoản 5, điều 652, bộ luật dân sự. Theo đó: "Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực"

Căn cứ vào quy định trên thìquyết định về chia đất của bà bạn khi bàcòn khỏe mạnh không đáp ứng đủ các yêu cầu của di chúc miệng nên không được coi là di chúc miệng. Do đó, trong trường hợp xấu là bà bạn mất thì di sản sẽ được chia theo pháp luật. Cụ thể:

Theo quy định tại khoản 1, điều 675, Bộ luật dân sự năm 2005 thì thừa kế theo pháp luật sẽ được áp dụng trong các trường hợp sau:

-Không có di chúc;

- Di chúc không hợp pháp;

-Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn vào thời điểm mở thừa kế;

-Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối quyền nhận di sản.

"Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

-Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

-Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau".

Căn cứ vào quy định trên thì di sản của ông bà bạn để lại (toàn bộ diện tích đất và tài sản khác) sẽ được chia đều cho các đồngthừa kế thuộc hàng thừa kếthứ nhất, bao gồm: 3 người con trai còn sống và 3 người con gái trong đó có mẹ bạn.Về di sản dùng vào việc thờ cúng, do ông bà bạn mất không để lạidi chúc để lại nên việc thờ cúngsẽ do các đồng thừa kế thỏa thuận thực hiện.

Khuyến nghị:

1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.