Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng để lại di sản thừa kế.
Hỏi: Ông tôi và gia đình sinh sống trên mảnh đất được tổ tiên để lại từ những năm 70. Ông tôi có 2 em gái và đều đã lập gia đình vào thời gian trên. Đến năm 1998 thì cụ tôi mất và ông tôi thừa kế lại mảnh đất trên. Ông tôi đã đi làm sổ đỏ và nhà tôi đã hoàn thành nghĩa vụ nộp phí đất cho nhà nước từ những năm đó. Đến nay 2 em gái của ông quay về đòi chia đất với lý do khi làm sổ đỏ không có mặt các bà ở đó. Ủy ban nhân dân xã đã tiến hành hòa giải nhiều lần mà không được. Cụ tôi đã di trúc miệng để lại mảnh đất cho ông tôi, gia đình tôi đã có sổ đỏ chứng nhận quyền sử dụng đất và hoàn thành nghĩa vụ nộp phí đất cho nhà nước. Vậy việc tranh chấp này sẽ đi đến đâu và kết quả như thế nào? Gia đình tôi nên làm gì bây giờ? (Hữu Trọng - Hải Phòng)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Căn cứ theo Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định về di chúc miệng như sau:
"1. Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.
2. Sau ba tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị huỷ bỏ".
Và căn cứ theo Điều 652 bộ luật dân sự năm 2005 quy định về di chúc hợp pháp:
"1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;
b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực".
Như vậy, di chúc miệng được lập trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Di chúc miệng phải thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực. Sau ba tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị huỷ bỏ.
Nếu di chúc miệng của cụ bạn đáp ứng được các điều kiện trên thì được coi là hợp pháp và có hiệu lực pháp luật.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận