Tư vấn thủ tục chia di sản thừa kế đối với đất nông nghiệp?

Hỏi: Ông nội em trước lúc mất đã phân chia tài sản đều cho các bác của em.Ba em là con út được chia một phần đất nông nghiệp và ba em canh tác đất ấy (đứng ra đóng thuế đất ruộng từ năm 1993 đến khi nội mất, và mãi đến khi miễn thuế, hiện ba em còngiữ giấy thu thuế) để phụng dưỡng bà nội, nhưng bà nội không có di chúc cho ba em cũng không chuyển nhượng cho ba em đứng tên, ba em không có bất kỳ giấy tờ nào chứng minh quyền sử dụng đất ấy. Khi bà nội đột ngột qua đời, ba em lo ma chay, thờ cúng cả bà nội và ông nội.Nội mất đến nay đã 16 năm, ba em vẫn canh tác đất ruộng ấy rồi lo thờ cúng ông bà nội như nghĩa vụ hiển nhiên, cán bộ thuế cứ tìm ba em mà thu thuế, giữa các bác và ba em không có tranh chấp, phản đối gì nên ba em cũng không chuyển quyền sử dụng đất ấy về ông.Ba em muốn lập di chúc để lại cho em, mới đi chuyển quyền sử dụng sang ông đứng tên thì nay các bác đòi chia đều số ruộng ấy, cán bộ địa chính nói số ruộng đó sẽ được chia đều cho các bác theo luật thừa kế.Xin cho em hỏi, vậy ruộng mà ba em đang canh tác đó có bị chia đều không? (Thanh Nhân - Nam Định)

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Theo quy định tại Điều 631 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định về quyền thừa kế của cá nhân như sau:"Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật".

Tuy nhiên trong trường hợp cá nhân chết mà không để lại di chúc thì phần di sản sẽ được chia theo pháp luật Điều 675Bộ luật dân sự năm 2005 quy định vềnhững trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:

"1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối quyền nhận di sản.

2. Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối quyền nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn vào thời điểm mở thừa kế".

Như vậy, trong trường hợp của bố bạn. Bố bạn được sử dụng phần đất nông nghiệp đó do ông bà nội để lại nhưng không chuyển quyền sử dụng đất cho bố bạn. Như vậy, phần đất nông nghiệp đó vẫn thuộc tài sản của ông bà nội bạn. Bố bạn chỉ là người được giao quyền sử dụng mà không được được chuyển quyền sở hữu. Theo quy định của pháp luật, khi người chết không để lại di chúc thì di sản sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Phần đất nông nghiệp mà bố bạn đang canh tác vẫn thuộc sở hữu của ông bà nội bạn. Cỏ thể thấy, phần đất nông nghiệp đó đương nhiên thuộc vào di sản thừa kế do ông bà nội bạn để lại. Vì ông bà bạn chết đều không để lại di chúc nên khi có tranh chấp về di sản thừa kế thì tòa án sẽ áp dụng thừa kế theo pháp luật.

Khi áp dụng diện thừa kế theo pháp luật thì những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất : gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;các bác của bạn thuộc hàng thừa kế thứ nhất và họ đương nhiên được hưởng phần di sản thuộc về họ. Còn thời gian từ năm 1993 bố bạn là người sử dụng đất và nộp thuế thì có thể yêu các các bác trả một phần số tiền thuế đã nộp đó. Bố bạn được coi là người quản lý di sản của người chết để lại.

Khuyến nghị:

1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.