Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03 tháng 01 năm 1987, ngày Luật Hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn
Hỏi: Mẹ tôi và bố của tôi lấy nhau nhưng không có hôn thú. Năm 1987 sinh tôi, sau đó mua đất làm nhà. Đến năm 1999 do mâu thuẫn trong cuộc sống mẹ tôi đưa tôi về quê ngoại sinh sống. Đến năm 2011 bố tôi mất để lại phần tài sản là đất và nhà nói trên (Căn nhà và đất do bố và mẹ tôi ngày xưa mua và xây dựng). (Bố tôi có để lại di chúc viết tay là: để lại phần tài sản trên cho tôi và người phụ nữ mà tôi đề cập sau đây, nhưng không có xác nhận của địa phương). Hiện nay, căn nhà đó do một người phụ nữ bố tôi đưa về sinh sống sau khi mẹ con tôi về quê (nhưng không có hôn thú, không có con chỉ có con riêng của người phụ nữ đó). Vậy tôi xin hỏi Luật sư: Mẹ tôi và tôi có được hưởng phần tài sản bố tôi để lại hay không và nếu được thì được bao nhiêu phần trăm giá trị tài sản đó? ( Trần Văn Thanh - Hải Dương)
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
Luật gia Phạm Thị Mai Phương – Tổ tư vấn pháp luật thừa kế – Công ty Luật TNHH Everest – trả lời:
Trường hợp của bố mẹ bạn là hôn nhân thực tế, chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 3/1/1987 thì vẫn được công nhận là vợ chồng hợp pháp.
Căn cứ khoản 3 Nghị quyết 35/2000/QH10 quy định:
"a) Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03 tháng 01 năm 1987, ngày Luật Hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì được Tòa án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000;
b) Nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03 tháng 01 năm 1987 đến ngày 01 tháng 01 năm 2001, mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn 2 năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực cho đến ngày 01 tháng 01 năm 2003; trong thời hạn này mà họ không đăng ký kết hôn, nhưng có yêu cầu ly hôn thì Tòa án áp dụng các quy định về ly hôn của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000để giải quyết.
Từ sau 01 tháng 01 năm 2003 mà họ không đăng ký kết hôn thì pháp luật không công nhận họ là vợ chồng.
c) Kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2001 trở đi, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b tại khoản 3 của Nghị quyết này, nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, đều không được pháp luật công nhận là vợ chồng; nếu có yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng; nếu có yêu ầu về con và tài sản thì Tòa án áp dụng khoản 2 và khoản 3 Điều 17 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết."
Như vậy, việc bố bạn chung sống với người phụ nữ khác sau năm 1987 nhưng không có hôn thú thì không được pháp luật công nhận là vợ chồng hợp pháp.
Về vấn đề thừa kế thì trước hết cần phải xác định rõ các vấn đề sau:
Thứ nhất, căn nhà và đất do bố mẹ bạn cùng mua nên đây là tài sản chung của vợ chồng. Bố bạn không có quyền định đoạt toàn bộ số tài sản đó. Hơn nữa bố mẹ bạn vẫn chưa ly hôn nên khi bố bạn chết đi có để lại di chúc thì mẹ bạn vẫn được hưởng thừa kế trừ một số trường hợp mẹ bạn từ chối nhận di sản hoặc mẹ bạn không đủ điều kiện được hưởng di sản theo quy định pháp luật.
Thứ hai, xác định di sản bố bạn để lại.Khi bố bạn chết đi, phần di sản của bố bạn trong khối tài sản chung là một nửa số tài sản đó, một nửa còn lại là của mẹ bạn. Bố bạn chỉ có quyền định đoạt trong phần di sản đó của mình. Bố bạn để lại di chúc cho bạn và người phụ nữ kia.
Điều 646 quy định"Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết".Đây là ý chí, quyền tự định đoạt của bố bạn cho người phụ nữ kia hưởng thừa kế nên người phụ nữ đó sẽ được hưởng mộtphần di sản.
Bố bạn không để lại di chúc chia di sản cho mẹ bạn. tuy nhiên mẹ bạn vẫn được hưởng thừa kế theo quy định tại Điều 669Bộ luật dân sự năm 2005 vềngười thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc:"Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của người thừa kế theo pháp luật, nếudi sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động".
Trừ trường hợp mẹ bạn từ chối nhận di sản hoặc không có quyền hưởng di sản thì dù bố bạn không chỉ định trong di chúc chia thừa kế cho mẹ bạn thì mẹ bạn vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật.
Đối với bạn, trong di chúc bố bạn có chia di sản cho bạn thì bạn sẽ được hưởng phần di sản tương ứng. Trường hợp bố bạn cho bạn hưởng ít hơn hai phần ba suất thừa kế theo pháp uật thì theo quy định tại Điều 669 thì bạn cũng sẽ được hưởng di sản bằng hai phần ba một suất thừa kế theo pháp luật.
Khuyến nghị:
- Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
- Nội dung bài tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận