Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật...
Hỏi: Bà nội tôi có 1 mảnh đất (ông nội tôi đã mất lâu) quyền sử dụng đất mang tên bà nội, bà có năm người con. Nay bà muốn chuyển quyền sử dụng đất cho tôi (cháu nội) thì có phải cần sự đồng ý của những người con của bà không? (Minh Anh - Hà Nam)
Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Do bạn không trình bày rõ là thời điểm hai ông, bà mua đất khi nào;mảnh đất là tài sản chung hay tài sản riêng của ainên chúng tôi chia làm 2 trường hợp:
Thứ nhất, mảnh đất là tài sản chung của ông, bà
Khi đó, dù GCNQSDĐ do bà nội bạn đứng tên nhưng đó vẫn là tài sản chung của 2 người. Khi ông bạn mất không để lại di chúc thì tài sản của ông để lại là một nửa mảnh đất sẽ trở thành disản thừa kế cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất là vợ và các con, mỗi người sẽ được mộtphần bằng nhau. Còn về nửa mảnh đất thuộc sở hữu bà bạn thì bà bạn có toàn quyền định đoạt đối với mảnh đất này theo quy định tại khoản 1, điều 167 Luật đất đai 2013:
"1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này".
Do đó, nếu bà có di chúc để lại đất cho cháu (là bạn) thì bạn sẽ có toàn quyền sử dụng mảnh đất thuộc sở hữu của bà (1/2 mảnh đất thuộc khối tài sản chung). Việc để lại di chúc định đoạt mảnh đất thuộc sở hữu của bà không cần phải có sự đồng ý của các con. Di chúc sẽ có hiệu lực pháp luật nếu đó là di chúc hợp pháp.Di chúc hợp pháp được quy định tại điều 652 BLDS 2005:
"1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;
b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.
3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này".
Do vậy chỉ cần di chúc đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên thì di chúc đã là hợp lệ và người được chỉ định hưởng di sản trong di chúc được pháp luật bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp xảy ra.
Thứ hai, mảnh đất là tài sản riêng của bà
Khi đó bà bạn sẽ có quyền định đoạt với toàn bộ mảnh đất theo như đã nói ở trên. Trong trường hợp này, bạn sẽ được hưởng toàn bộ di sản do bà để lại theo di chúc vì những người còn lại không phải là những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc quy định tại điều 669 Bộ luật dân sự2005:
"Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động".
Thứ nhất, mảnh đất là tài sản chung của ông, bà
Khi đó, dù GCNQSDĐ do bà nội bạn đứng tên nhưng đó vẫn là tài sản chung của 2 người. Khi ông bạn mất không để lại di chúc thì tài sản của ông để lại là một nửa mảnh đất sẽ trở thành disản thừa kế cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất là vợ và các con, mỗi người sẽ được mộtphần bằng nhau. Còn về nửa mảnh đất thuộc sở hữu bà bạn thì bà bạn có toàn quyền định đoạt đối với mảnh đất này theo quy định tại khoản 1, điều 167 Luật đất đai 2013:
"1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này".
Do đó, nếu bà có di chúc để lại đất cho cháu (là bạn) thì bạn sẽ có toàn quyền sử dụng mảnh đất thuộc sở hữu của bà (1/2 mảnh đất thuộc khối tài sản chung). Việc để lại di chúc định đoạt mảnh đất thuộc sở hữu của bà không cần phải có sự đồng ý của các con. Di chúc sẽ có hiệu lực pháp luật nếu đó là di chúc hợp pháp.Di chúc hợp pháp được quy định tại điều 652 BLDS 2005:
"1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;
b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.
3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này".
Do vậy chỉ cần di chúc đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên thì di chúc đã là hợp lệ và người được chỉ định hưởng di sản trong di chúc được pháp luật bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp xảy ra.
Thứ hai, mảnh đất là tài sản riêng của bà
Khi đó bà bạn sẽ có quyền định đoạt với toàn bộ mảnh đất theo như đã nói ở trên. Trong trường hợp này, bạn sẽ được hưởng toàn bộ di sản do bà để lại theo di chúc vì những người còn lại không phải là những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc quy định tại điều 669 Bộ luật dân sự2005:
"Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động".
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận