Di sản thừa kế
Hỏi: Sau khi cha mẹ tôi chết, anh chị em tôi có đồng ý ủy quyền cho đứa em út thừa kế 2 thửa đất, đất vườn 1166m2, đất thổ 683m2, có nhà cấp 4 và mồ mã cha mẹ chôn ở thửa đất thổ không có tách riêng phần đất làm mồ mã ra. Hiện nay đứa em út đã chuyển nhượng hết đất cho đứa cháu, tôi có làm đơn tranh chấp yêu cầu cắt phần đất có chừa mồ mã cha mẹ ra là nơi lập nghĩa cho gia đình sau này và chừa lối đi ngang 3m nhưng ủy ban xã hòa giải không thành tôi đã làm đơn tiếp tục khởi kiện, theo yêu cầu của tôi như vậy có được tòa án chấp thuận không và phải giải quyết như thế nào. Khi làm đơn khời kiện tôi có cần ghi tên tất cả anh em vào đơn khởi kiện không? (Hoàng Nam - Hà Nội)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Trước tiên, 2 thửa đất, đất vườn 1166m2, đất thổ 683m2, có nhà cấp 4 và mồ mã cha mẹ chôn ở thửa đất thổ không có tách riêng phần đất làm mồ mã là di sản thừa kế của bố mẹ để lại mà không có di chúc. Vậy nên, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất(Gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết) sẽ được chia đều. Do đó, các anh em của bạn là đồng thừa kế tài sản chung đó.
Vì bạn nêu thông tin không rõ ràng nên chúng tôi chia hai trường hợp sau:
-Trường hợp 1: Tất cả những người đồng thừa kế đã thực hiện thỏa thuận phân chia di sản xong và thỏa thuận cho một mình người em út thừa kế toàn bộ di sảndo bố mẹ để lại. Đối với trường hợp này, quyền sử dụng đất và nhà ở gắn liền trên đất thuộc về người em út.Vì vậy mà những người còn lại sẽ khó có thể đòi lại phần đất có mồ mả và lối đi chung trừ trường hợp người em đồng ý.
-Trường hợp 2: Những người đồng thừa kế chỉ thực hiện ủy quyền cho người em út sử dụng và quản lí di sản thừa kế:Bản chất giấy ủy quyền/hợp đồng ủy quyền không được xem là một hợp đồng tặng cho tài sản vì hợp đồng tặng cho tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho giao tài sản của mìnhvà chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng,còn uỷ quyền chỉ là sự thoả thuận giữa các bên, và bên được uỷ quyền có nghĩa vụ thực hiện công việcnhân danh bên uỷ quyềnmà thôi, còn quyền sở hữu tài sản vẫn thuộc về bên ủy quyền.
+ Thời hạn ủy quyền
Bộ luật dân sự năm 2005 - Điều 582 Thời hạn uỷ quyền
Thời hạn uỷ quyền do các bên thoả thuận hoặc do pháp luật quy định; nếu không có thoả thuận và pháp luật không có quy định thì hợp đồng uỷ quyền có hiệu lực một năm, kể từ ngày xác lập việc uỷ quyền.
Theo quy định pháp luật, thời hạn uỷ quyền do các bên thoả thuận hoặc do pháp luật quy định;nếu không có thoả thuận và pháp luật không có quy định thì hợp đồng uỷ quyền có hiệu lực một năm, kể từ ngày xác lập việc uỷ quyền.
Các đồng thừa kế đã ủy quyền cho người em út sử dụng và quản lí phần di sản do cha mẹ để lại. Vì bạn không nêu rõ việc ủy quyền trong bao lâu nên chúng tôi không thể xác định được thời hạn ủy quyền. Nếu trong văn bản ủy quyền không ghi thời hạn thì thời hạn ủy quyền chỉ có hiệu lực trong vòng 1 năm. Như vây, đến thời điểm hiện nay việc ủy quyền của mẹ bạn đã không còn giá trị pháp lý.
+Về việc ủy quyền lại
Bộ luật dân sự năm 2005 - Điều583.Uỷ quyền lại
Bên được uỷ quyền chỉ được uỷ quyền lại cho người thứ ba, nếu được bên uỷ quyền đồng ý hoặc pháp luật có quy định.
Hình thức hợp đồng uỷ quyền lại cũng phải phù hợp với hình thức hợp đồng uỷ quyền ban đầu.
Việc uỷ quyền lại không được vượt quá phạm vi uỷ quyền ban đầu.
Theo đó, nếu bên được ủy quyền muốn ủy quyền cho người thứ 3 thì buộc phải có sự đồng ý của bên ủy quyền và công việc ủy quyền không quá phạm vi ủy quyền ban đầu.
Như vậy, sau khi những người đồng thừa kế ủy quyền cho người em út quản lí tài sản do cha mẹ để lại và người này thực hiện chuyển quyền sở hữu cho con của họ thì phải có sự đồng ý của những đồng thừa kế còn lại. Vì vậy, nếu việc chuyển quyền sử dụng đất và nhà ở này không có sự đồng ý của các đồng thừa kế còn lại thì việc chuyển nhượng là trái với quy định của pháp luật.
Bên được uỷ quyền chỉ được uỷ quyền lại cho người thứ ba, nếu được bên uỷ quyền đồng ý hoặc pháp luật có quy định.
Hình thức hợp đồng uỷ quyền lại cũng phải phù hợp với hình thức hợp đồng uỷ quyền ban đầu.
Việc uỷ quyền lại không được vượt quá phạm vi uỷ quyền ban đầu.
Theo đó, nếu bên được ủy quyền muốn ủy quyền cho người thứ 3 thì buộc phải có sự đồng ý của bên ủy quyền và công việc ủy quyền không quá phạm vi ủy quyền ban đầu.
Như vậy, sau khi những người đồng thừa kế ủy quyền cho người em út quản lí tài sản do cha mẹ để lại và người này thực hiện chuyển quyền sở hữu cho con của họ thì phải có sự đồng ý của những đồng thừa kế còn lại. Vì vậy, nếu việc chuyển quyền sử dụng đất và nhà ở này không có sự đồng ý của các đồng thừa kế còn lại thì việc chuyển nhượng là trái với quy định của pháp luật.
+Việc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng ủy quyền
Bộ luật dân sự năm 2005- Điều588.Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng uỷ quyền
“1.Trong trường hợp uỷ quyền có thù lao, bên uỷ quyền có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải trả thù lao cho bên được uỷ quyền tương ứng với công việc mà bên được uỷ quyền đã thực hiện và bồi thường thiệt hại; nếu uỷ quyền không có thù lao thì bên uỷ quyền có thể chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên được uỷ quyền một thời gian hợp lý.”
Theo đó, đối với các trường hợp ủy quyền không có thù lao thì bên ủy quyền có thể chấm dứt thực hiện hợp đồng và phải báo trước cho bên được ủy quyền biết trong khoảng thời gian hợp lí.
Như vậy, tất cả các đồng thừa kế (các anh em trong gia đình) có thể đơn phương chấm dứt việc ủy quyền cho người em út đó và thực hiện thỏa thuận với nhau về việc chia phần di sản do cha mẹ để lại.
+ Về khởi kiện tranh chấp
Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 - Điều25.Những tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án
“…
3. Tranh chấp về hợp đồng dân sự”
Theo đó, nếu bên ủy quyền đơn phương chấm dứt việc ủy quyển, bên được ủy quyền không trả lại tài sản cho những đồng thừa kế thì lúc này các đồng thừa kế có thể khởi kiện ra Tòa yêu cầu tòa giải quyết đòi tài sản và sau đó các bên thỏa thuận để chia di sản thừa kế.
Như vậy, nếu không thỏa thuận được thì tất cả những người đồng thừa kế với tư cách là bên ủy quyền có thể khởi kiện ra tòa án nhân dân huyện yêu cầu giải quyết.
“1.Trong trường hợp uỷ quyền có thù lao, bên uỷ quyền có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải trả thù lao cho bên được uỷ quyền tương ứng với công việc mà bên được uỷ quyền đã thực hiện và bồi thường thiệt hại; nếu uỷ quyền không có thù lao thì bên uỷ quyền có thể chấm dứt thực hiện hợp đồng bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên được uỷ quyền một thời gian hợp lý.”
Theo đó, đối với các trường hợp ủy quyền không có thù lao thì bên ủy quyền có thể chấm dứt thực hiện hợp đồng và phải báo trước cho bên được ủy quyền biết trong khoảng thời gian hợp lí.
Như vậy, tất cả các đồng thừa kế (các anh em trong gia đình) có thể đơn phương chấm dứt việc ủy quyền cho người em út đó và thực hiện thỏa thuận với nhau về việc chia phần di sản do cha mẹ để lại.
+ Về khởi kiện tranh chấp
Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 - Điều25.Những tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án
“…
3. Tranh chấp về hợp đồng dân sự”
Theo đó, nếu bên ủy quyền đơn phương chấm dứt việc ủy quyển, bên được ủy quyền không trả lại tài sản cho những đồng thừa kế thì lúc này các đồng thừa kế có thể khởi kiện ra Tòa yêu cầu tòa giải quyết đòi tài sản và sau đó các bên thỏa thuận để chia di sản thừa kế.
Như vậy, nếu không thỏa thuận được thì tất cả những người đồng thừa kế với tư cách là bên ủy quyền có thể khởi kiện ra tòa án nhân dân huyện yêu cầu giải quyết.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận