Người vay tiền đã chết, đòi nợ thế nào?

Hợp đồng vay tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.

Hỏi: Tôi có cho người hàng xóm nhà tôi vay một số tiền nhưng do thân thiết nên tôi không viết giấy vay nợ mà chỉ thỏa thuận bằng miệng. Gần đây người đó bị tai nạn giao thông và qua đời. Đề nghị Luật sư tư vấn, tôi có đòi lại được số tiền đã cho vay không? (Thanh Hương - Nam Định)

>>>Luật sư tư vấnpháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 19006198

Bộ luật Dân sự năm 2005 (BLDS) quy định như sau:

Hình thức của hợp đồng:“1- Hợp đồng dân sự có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, khi pháp luật không quy định loại hợp đồng đó phải được giao kết bằng một hình thức nhất định. 2 - Trong trường hợp pháp luật có quy định hợp đồng phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực, phải đăng ký hoặc xin phép thì phải tuân theo các quy định đó. Hợp đồng không bị vô hiệu trong trường hợp có vi phạm về hình thức, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”(Điều 401).

Hợp đồng vay tài sản: “Hợp đồng vay tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định” (Điều 471).

Thực hiện nghĩa vụ do người chết để lại: “1- Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thoả thuận khác. 2- Trong trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thoả thuận của những người thừa kế. 3- Trong trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thoả thuận khác. 4- Trong trường hợp Nhà nước, cơ quan, tổ chức hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân” (Điều 637).

Căn cứ các quy định pháp luật nêu trên, đối chiếu với trường hợp của anh (chị), thỏa thuận vay tiền giữa anh (chị) và người hàng xóm thực chất là việc giao kết hợp đồng dân sự, cụ thể là hợp đồng vay tài sản, bên vay là người hàng xóm của anh (chị) có nghĩa vụ phải hoàn trả lại số tiền đã vay cho anh (chị). Trường hợp bên vay chết, nghĩa vụ hoàn trả lại cho anh (chị) số tiền đã vay sẽ do những người thừa kế của người đó thực hiện trong phạm vi di sản do người chết để lại.