Luật sư tư vấn chuyển quyền hưởng thừa kế

Hỏi: Ông ngoại có cho mẹ tôi 1 miếng đất ruộng, do ông đứng tên nhưng giờ ông đã mất, ông chỉ để lại di chúc bằng miệng, không được lập ra thành văn bản. Do vấn đề tranh chấp, mẹ tôi không làm được sổ đỏ.1. Mẹ tôi muốn bán lại cho cậu, và với sự đồng ý củatất cả anh em bên mẹ và bà ngoại, với nội dung là ông ngoại cho cậu ( cha cho con), cậu sẽđưa tiền trực tiếp cho mẹ mà không cần mẹ phải làm sổ đỏ, xin hỏi luật sư làmnhư vậy có được không?2. Vấn đề tiếp theo là: Cậu mua đất của mẹ không có tiền để thanh toán ngay mà có viết tay cho mẹ một cái biên nhận nợ và không có chứng thực của chính quyền địa phương, như vậy biên nhận nợ trên có giá trị pháp lí không? Nếu không thì phải làm như thế nào mong quý luật sư giúp đỡcho tôi! (Trung Kiên - Hà Nội)

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Đại Hải - Tổ tư vấn pháp luật bất động sản của Công ty Luật TNHH Everest - Trả lời:

Theo thông tin bạn cung cấp thì trước lúc mất ông ngoại bạncó để lại di chúc miệng là cho mẹ bạn mảnh đất ruộng đó. Theo quy định tại Điều 649 Bộ luật dân sự 2005 về hình thức của di chúc:“Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng”.Như vậyông ngoạibạn có thể lập di chúc miệng để lại di sản thừa kế cho mẹ bạn.Tuy nhiên, cần phải xem xét xem di chúc của miệng của ông ngoạibạn có hợp pháp hay không theo quy định tại Khoản 5Điều 652 Bộ luật Dân sự quy định về Di chúc hợp pháp:

"Điều652.Di chúc hợp pháp

5.Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực".

Như vậy mặc dùông ngoại bạn mấtcó để lại di chúc miệng nhưng tại thời điểm đó thì không có một ai ghi chép lại, và đem đi công chứng chứng thực cả, nên theo quy định trên thì di chúc miệng của ông ngoại bạn là khônghợp pháp, di sản của ông bạn sẽđược chia cho những người thừa kế theo pháp luật.

Về việc mẹ bạnmuốn bán lại cho cậu bạn, và với sự đồng ý củatất cả anh em bên mẹ và bà ngoại, với nội dung là ông ngoại cho cậu ( cha cho con), cậu sẽđưa tiền trực tiếp cho mẹ bạnmà không cần mẹ bạnphải làm sổ đỏ, là không được vì:

Thứ nhất bạn không đủ điều kiện để được chuyển nhượng đất theo quy đinh tại Khoản 1 Điều 188 Luật đất đai 2013 như sau:

"Điều188. Điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất

1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:

a) Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này;

b) Đất không có tranh chấp;

c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;

d) Trong thời hạn sử dụng đất".

Như vậy mẹ bạn chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên không thể chuyển nhượng cho người khác được.

Thứ hai là về việc cậu bạn xẽ xác lập quyền sở hữu với lý do là cha cho con là không có cơ sở pháp lý. Bởi vì tại Khoản 1Điều 467 Bộ luật dân sự 2005 quy định về hình thức của hợp đồng tặng cho bất động sản như sau:

"Điều467.Tặng cho bất động sản

1. Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu theo quy định của pháp luật bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu".

Theo đó cậu bạn không thể xác lập quyền sử dụng mảnh đất đó với lý do là cha cho con được, vì việc tặng cho đó không được thể hiện trong một văn bản có công chứng chứng thực nào.

Theo quy định của pháp luật dân sự thì khi di chức không hợp pháp thì di sản thừa kế sẽ được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế theo pháp luật. Theo đómảnh đất đó sẽ được chia đều cho những người thuộc hành thừa kế thứ nhất đượcquy định tại điểm a Khoản 1 Điều 676 bộ luật dân sự 2005 như sau: "a. Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết" Như vậy mảnh đất sẽ được chia đều cho bà ngoại bạn, mẹ, cậu bạn và các người con khác của ông ngoại bạn( nếu còn).

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật bất động sản mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Tại thời điểm quý Vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.