Lập di chúc cho nhà chung cư chưa có sổ đỏ được không?

Hỏi: Tôi có một căn nhà chung cư, mới xác lập hợp đồng mua bán nhưng do sức khỏe không tốt nên tôi muốn lam di chúc cho cậu con trai út toàn bộ khối tài sản này. Vậy di chúc của tôi xác lập có hiệu lực hay không? (Tuấn Hoàng - Hà Nội)

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Theo quy định của pháp luật dân sự, di chúc là sự thể hiện ý chí cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Tài sản của người lập di chúc để lại được gọi là di sản. Người lập di chúc có toàn quyền định đoạt đối với di sản của mình (để lại cho ai, tỉ lệ thừa hưởng...).

Hiện nay, khi có yêu cầu công chứng, chứng thực di chúc, người lập di chúc phải chứng minh tài sản của mình là hợp pháp và có thật (nếu là nhà, xe, cổ phần, cổ phiếu... thì phải có chứng từ sở hữu; nếu là tiền thì được thể hiện qua tài khoản ngân hàng). Nói cách khác, đó phải là tài sản cụ thể. Nếu không chứng minh đuợc tài sản ấy có thật thì cơ quan thẩm quyền sẽ từ chối công chứng, chứng thực di chúc. Đáng nói là có nhiều người lập di chúc có yêu cầu để lại những tài sản của mình có được tại thời điểm qua đời, tức bao gồm cả những tài sản hình thành trong tương lai. Mà những tài sản này thì không thể chứng minh tính có thật. Từ đó làm phát sinh tình huống mỗi lần được sở hữu một tài sản mới thì chủ sở hữu phải lập di chúc mới, có liệt kê thêm tài sản mới thì mới đảm bảo quyền định đoạt của mình đối với di sản.

Được biết, nhiều công chứng viên đang hành nghề tại các phòng công chứng và văn phòng công chứng đều không đồng ý công chứng vào di chúc có đề cập đến tài sản hình thành trong tương lai. Việc từ chối được căn cứ vào các quy định của Luật Công chứng. Cụ thể, người đi công chứng các hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng phải nộp bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao giấy tờ thay thế được pháp luật quy định.

Tuy nhiên, theo người viết, người lập di chúc cần được quyền định đoạt những tài sản hình thành trong tương lai của mình vì đây là nhu cầu chính đáng và thiết thực. Di chúc chỉ cần có nội dung ngắn gọn nhưng đầy đủ ý nghĩa :“Tôi để lại cho ông A những tài sản thuộc quyền sở hữu, sử dụng hợp pháp của tôi tại thời điểm tôi qua đời”. Việc chứng minh tính hợp pháp của di sản thuộc trách nhiệm của người được thừa hưởng di sản. Khi thừa kế mở, nếu chứng minh được di sản nào thì họ được quyền nhận di sản đó. Cách làm này cũng phù hợp với những tài sản thuộc sở hữu của người lập di chúc nhưng chưa được cơ quan thẩm quyền công nhận quyền sở hữu tại thời điểm lập di chúc (như nhà, đất chưa có chủ quyền...).

Xem ra, ràng buộc nói trên cần được cơ quan chức năng xem xét, chỉnh sửa để đáp ứng được nhu cầu đa dạng của cuộc sống.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật bất động sản mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Tại thời điểm quý Vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.