Điều 652 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định các điều kiện để di chúc hợp pháp
Hỏi: Mẹ tôi có căn nhà đứng tên chủ sở hữu và hiện nay bà có ý muốn lập di chúc và nói tôi là người thực hiện một số nguyện vọng theo di chúc của bà sau khi bà mất, tôi xin hỏi tôi cần làm những thủ tục gì? Căn nhà mẹ tôi đứng tên ở quận Tân Phú vậy tôi phải về quận Tân Phú để làm di chúc tại phòng công chứng tại quận Tân Phú hay tôi có thể làm ở Biên Hòa được không vì tôi đang ở Biên Hòa mẹ tôi cũng ở Biên Hòa với tôi (Hải Dương - Biên Hòa)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Thứ nhất, về vấn đề lập di chúc, theo pháp luật dân sự về thừa kế theo di chúc, nếu mẹ bạn còn đủ khả năng và tỉnh táo thì có thể tự mình lập di chúc và ký tên. Khi đó di chúc đã có giá trị pháp lý và thời điểm mở thừa kế (di chúc có hiệu lực) là thời điểm bà mất. Lúc đó bạn sẽ được hưởng quyền và thực hiện nghĩa vụ đúng như trong di chúc đã quy định. Bên cạnh đó, nếu mẹ bạn không đủ khả năng, sức khỏe để lập di chúc thì có thể lập di chúc miệng, di chúc có người làm chứng theo quy định về pháp luật dân sự. Cụ thể, Bộ luật dân sự năm 2005 quy định:
Điều 652 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định di chúc hợp pháp như sau:
"1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;
b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.
3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực".
Thứ hai, nếu mẹ bạn muốn lập di chúc tại Ủy ban nhân dân, trường hợp này bạn và mẹ có thể đến Ủy ban nhân dân thành phố Biên Hòa để tiến hành thủ tục lập di chúc. Cụ thể, Điều 658 quy định thủ tục lập di chúc tại cơ quan công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn như sau:
Việc lập di chúc tại cơ quan công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn phải tuân theo thủ tục sau đây:
1. Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn ký vào bản di chúc;
2. Trong trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Công chứng viên, người có thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận