Bộ luật hình sự 1999 sửa đổi, bổ sung 2009 quy định về "tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác" tại Điều 104.
Hỏi: Tôi có một đứa con trai tên là Kiệt năm nay 16 tuổi. Con trai tôi dùng một con dao bấm đâm bốn nhắt vào người bạn nó. Vì trước đó con trai tôi và bạn con tôi tên là Vinh năm nay 17 tuổi đã mâu thuẫn với nhau về tiền bạc. Con trai tôi đòi tiền cháu Vinh mà cháu Vinh không chịu đưa cho con tôi. Sau đó con trai tôi và cháu Vinh gặp nhau ở quán cafe cháu Vinh khiêu khích con trai và kêu ra đánh nhau. Khi ra tới trước sân quán cafe thì Vinh chạy tới túm cổ áo và đấm vào mặt vào đầu con trai tội, con trai của tôi tức lên và lấy con dao bấm trong túi quần đâm vào cháu Vinh bốn nhắt và phải nhập viện. Đề nghị luật sư tư vấn, con trai tôi phạm tội gì? Mức án con trai tôi phại chịu là bao nhiêu? Nếu gia đình chúng tôi không đủ điều kiện để bồi thường cho nhà cháu Vinh thì có bị sao không? (Nguyễn Lan - Thanh Hóa)
Luật gia Nguyễn Thị Hoa - Tổ tư vấn pháp luật hình sự Công ty luật TNHH Everest - trả lời:
Theo quy định của bộ luật hình sự 1999 sửa đổi, bổ sung 2009 quy định về "tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác" tại Điều 104 như sau:
"1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm:a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc dùng thủ đoạn gây nguy hại cho nhiều người;b) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân;c) Phạm tội nhiều lần đối với cùng một người hoặc đối với nhiều người;d) Đối với trẻ em, phụ nữ đang có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;đ) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;e) Có tổ chức;g) Trong thời gian đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục;h) Thuê gây thương tích hoặc gây thương tích thuê;i) Có tính chất côn đồ hoặc tái phạm nguy hiểm;k) Để cản trở người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân. 2. Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60% hoặc từ 11% đến 30%, nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm. 3. Phạm tội gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên hoặc dẫn đến chết người hoặc từ 31% đến 60%, nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười lăm năm. 4. Phạm tội dẫn đến chết nhiều người hoặc trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng khác, thì bị phạt tù từ mười năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân"
Như vậy việc con trai bạn cố ý gây thương tích tích sẽ phải chịu trách nhiệm khi bên bị hại giám định được tỷ lệ thương tật của mình.
Về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự,Điều 12 quy định về "tuổi chịu trách nhiệm hình sự" như sau: "1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng."
Theo đó, cháu Kiệt chịu trách nhiệm hình sự khi độ tuổi đủ 16 tuổi.Hành vi của cháu Kiệt dùng dao đâm bốn nhát vào bạn mình rõ ràng là chống trả quá mức cần thiết cho nên con anh còn có thể bị truy cứu về tội cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng theo Điều 106:"1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên hoặc dẫn đến chết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.2. Phạm tội đối với nhiều người thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm."
Nguyên tắc bồi thường thiệt hạiĐiều 605 quy định "nguyên tắc bồi thường thiệt hại" như sau: "1. Thiệt hại phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thoả thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.2. Người gây thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường, nếu do lỗi vô ý mà gây thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế trước mắt và lâu dài của mình.3. Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì người bị thiệt hại hoặc người gây thiệt hại có quyền yêu cầu Toà án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường."
Việc bồi thường thiệt hại có thể do hai bên thỏa thuận tuy nhiên nếu như gai đình không có điều kiện bồi thường hay mức bồi thường không hợp lý thì gia đình cháu Vinh có thể tiến hành khởi kiện cháu Kiệt theo quy định của pháp luật.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật hình sự mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận