Hỏi: Bố mẹ tôi sinh được 6 người con, năm 1975 người anh trai thứ hai được chia một phần đất là một cái ao có diện tích 440 m2. Phần đất đó là tài sản ông bà ngoại để lại cho mẹ tôi và bác tôi, mẹ tôi đã mua lại một nửa cái ao (thuộc quyền sở hữu của bác tôi) và viết văn tự cho anh tôi là mẹ cho con và bác cho cháu.Khi đó cả hai bố mẹ tôi còn sống, đã làm văn tự sang tên sở hữu phần đất nói trên cho anh tôi và nói rằng sau này còn một thửa đất gần 1000 m2 sẽ được chia cho 5 người con gái (anh tôi không được nhận nữa). Trong di chúc mẹ tôi viết năm 2002, anh tôi cũng không được nhận thêm bất cứ một phần đất nào. Tháng 5/2015, anh tôi qua đời, từ thời gian anh tôi được nhận tài sản đến giờ, anh tôi không có bất cứ phản ứng gì về phần đất mà bố mẹ tôi đã nói là chia cho năm người con gái. Đến bây giờ mẹ tôi đã 92 tuổi. Bố tôi đã mất (1993) và hiện giờ người đứng tên sổ đỏ của khu đất gần 1000m2 nói trên là mẹ tôi, và mẹ tôi đang có ý định muốn tách sổ đỏ cho năm người con gái. Cháu trai của tôi (con trai của người anh) bây giờ lại đòi chia thêm một phần đất thì như vậy đúng hay sai?Nếu chúng tôi không có được chữ ký của chị dâu tôi và các cháu thì chúng tôi có tách được sổ đỏ không? Nếu không tách được sổ đỏ tại thời điểm hiện tại thì khi mẹ tôi mất, chúng tôi có thể thực hiện được bản di chúc của mẹ tôi để lại không, và khi thực hiện liệu có gặp phải vướng mắc gì không? Ngoài ra, theo luật, khi anh tôi mất trước mẹ tôi thì mẹ tôi có được chia một phần đất thuộc quyền sở hữu của anh trai tôi không? (Thúy Vy - Nam Định)
Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Về vấn đề lập di chúc:
Theo như thông tin bạn cung cấp thì mẹ bạn đang muốn tách sổ đỏ cho năm người con gái. Trường hợp này có hai cách:
Thứ nhất, làm thủ tục tặng, cho tài sản là bất động sản.
Trường hợp này, mẹ của bạn có quyền tặng, cho bất cứ ai tài sản của mình. Những người được tặng, cho tài sản sẽ có quyền sở hữu ngay sau khi được tặng, cho. Cháu của bạn không có quyền yêu cầu mẹ bạn phải tặng, cho một phần tài sản.
Thứ hai, lập di chúc. Đối với trường hợp này, theo điều 646 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định:
Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.
Bên cạnh đó, điều 648 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định về quyền của người lập di chúc như sau:
2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế;
3. Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng;
4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế;
5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.
Mặt khác, pháp luật chỉ quy định 2 trường hợp những người được thừa kế di sản không phụ thuộc vào nội dung của di chúc đó là:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động".
Do đó, mẹ của bạn có thể để lại di sản của mình cho năm người con gái mà không cần phải có ý kiến đồng ý của người khác. Thời điểm mở thừa kế là khi người lập di chúc qua đời. Cháu của bạn đòi chia di sản là không có căn cứ.
Như đã trình bày ở trên, do chị dâu và cháu của bạn không có quyền sử dụng đối với mảnh đất nên khi tách quyền sử dụng đất, những người được tách thửa không cần có sự đồng ý của họ.
Về vấn đề hưởng di sản của anh trai bạn
Trường hợp anh trai bạn mất không để lại di chúc thì di sản thừa kế được chia theo pháp luật. Căn cứ theo điều 676 Bộ luật Dân sự 2005 quy định những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
"a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của
người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở
hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".
Như vậy, theo điểm a, khoản 1 điều này thì mẹ bạn cũng được hưởng di sản thừa kế của anh trai bạn.
Trường hợp anh bạn để lại di chúc song không chỉ định người được hưởng di sản là mẹ bạn thì mẹ bạn vẫn có quyền hưởng 2/3 một suất thừa kế theo quy định tại điều 669 Bộ luật dân sự.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật hành chính mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận