Chế độ tiền lương là tổng hợp các quy định của nhà nước phân biệt việc trả lương theo trình độ lành nghề, điều kiện lao động, theo ngành và lĩnh vực lao động khác nhau. Cơ sở để xác định mức trả công lao động là mức đóng góp lao động được xã hội thừa nhận.
Quy định tại Điều 92 Bộ luật lao động năm 2012 về tiền lương đối với người lao động, cụ thể: tiền lương trả cho người lao động để thực hiện công việc bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu do Chính phủ quy định.
Tiền lương tối thiểu là gì?
Tiền lương tối thiểu được hiểu là số tiền nhất định trả cho người lao động tương ứng với trình độ lao động giản đơn nhất, cường độ lao động nhẹ nhàng nhất diễn ra trong điều kiện lao động bình thường, số tiền đó đảm bảo nhu cầu tiêu dùng các tư liệu sinh hoạt ở mức tối thiểu cần thiết để tái sản xuất sức lao động của bản thân người lao động.
Đặc điểm cơ bản của tiền lương tối thiểu:
Tiền lương tối thiểu có những đặc trưng sau:
- Được xác định ứng với trình độ lao động giản đơn nhất.
- Tương ứng với cường độ lao động nhẹ nhàng nhất trong điều kiện lao động
bình thường.
- Đảm bảo nhu cầu tiêu dùng ở mức độ tối thiểu cần thiết.
- Tương ứng với giá tư liệu sinh hoạt chủ yếu ở vùng có mức giá trung bình.
Như vậy, tiền lương tối thiểu không chỉ áp dụng cho lao động giản đơn mà còn là khung pháp lý quan trọng, là nền để trả công cho người lao động toàn xã hội, là mức lương mang tính bắt buộc người sử dụng lao động phải trả ít nhất là bằng chứ không được thấp hơn. Vì vậy các mức lương khác trong thang lương, bảng lương hoặc thỏa thuận trong hợp đồng lao động không được thấp hơn mức Nhà nước ấn định.
Căn cứ các định mức tiền lương tối thiểu:
Việc xác định tiền lương tối thiểu phải dựa trên các căn cứ sau:
- Hệ thống các nhu cầu tối thiểu của bản thân người lao động và gia đình họ.
- Mức tiền lương chung cả nước.
- Chi phí và biến động của giá cả sinh hoạt.
- Mối tương quan về điều kiện sống của các tầng lớp dân cư trong xã hội.
- Các nhân tố kinh tế như tốc độ tăng trưởng kinh tế và mức năng suất lao động.
- Sự đạt được và giữ vững về mức độ có việc làm trên phạm vi vùng và quốc
gia.
- Khi các căn cứ trên có sự thay đổi thì tiền lương tối thiểu cũng được điều chỉnh cho hợp lý. Khi điều chỉnh mức lương tối thiểu cần phải xem xét các vấn đề liên quan như: Tốc độ tăng giá cả sinh hoạt tiêu dùng; tốc độ tăng tiền lương trung bình; sự thay đổi về quy mô và trạng thái gia đình, trình độ thành thạo nghề của người lao động.
Vai trò của “mức lương tối thiểu”:
Việc quy định mức lương tối thiểu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng không chỉ đối với Nhà nước, các đơn vị sử dụng lao động trong lĩnh vực quản lý và sử dụng lao động mà cả đối với đời sống của người lao động:
Thứ nhất: Lương tối thiểu là sự đảm bảo có tính pháp lý của Nhà nước đối với người lao động trong mọi ngành nghề, khu vực có tồn tại quan hệ lao động. Bảo đảm đời sống tối thiểu cho họ phù hợp với khả năng của nền kinh tế.
Thứ hai: Là công cụ điều tiết của Nhà nước trên phạm vi toàn xã hội và trong
từng cơ sở kinh tế nhằm:
- Loại bỏ sự bóc lột có thể xảy ra đối với người làm công ăn lương trước sức ép của thị trường;
- Bảo vệ sức mua cho các mức tiền lương trước sự gia tăng của lạm phát và các yếu tố kinh tế khác;
- Loại bỏ sự cạnh tranh không công bằng của thị trường lao động;
- Đảm bảo sự trả lương tương đương cho những công việc tương đương, tiền lương tối thiểu ở một mức độ nào đó là sự điều hòa tiền lương trong các nhóm người lao động mà ở đó tiền lương không được tính đúng mức;
- Phòng ngừa xung đột, tranh chấp trong lao động.
Thứ ba: Thiết lập mối quan hệ ràng buộc kinh tế trong lĩnh vực sử dụng lao động, tăng cường trách nhiệm của các bên trong quản lý và sử dụng lao động.
Bài viết được thực hiện bởi luật gia Nguyễn Thu Trang - Công ty Luật TNHH Everest
Xem thêm:
- Giới thiệu về Công ty Luật TNHH Everest
- Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hình sự của Công ty Luật TNHH Everest
- Hoạt động vì cộng đồng của Công ty Luật TNHH Everest
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
- Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật:1900 6198, E-mail: [email protected].
Bình luận