Phân chia di sản thừa kế khi các con không đồng ý

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Theo khoản 1 điều 66 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:

“Khi một bên vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì bên còn sống quản lý tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác quản lý di sản hoặc những người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản.”

Mảnh đất là tài sản chung của vợ chồng, do mẹ anh qua đời đột ngột, không để lại di chúc, nên phần tài sản chung sẽ thuộc quyền quản lý của bố anh. Tuy nhiên, bố anh không phải là người thừa kế duy nhất, cũng không có quyền tự ý định đoạt phần tài sản thuộc quyền sở hữu của mẹ anh.

Theo điều 646 BLDS năm 2005:“Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết”.

Theo khoản 1 điều 675 BLDS năm 2005:

“1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp”.

Vì mảnh đất đó thuộc quyền sở hữu của cả bố và mẹ anh, nên bố anh sẽ chỉ có quyền để lại di chúc quyết định phần tài sản của mình, không phải toàn bộ mảnh đất. Do mẹ anh qua đời đột ngột, không để lại di chúc nên phần tài sản thuộc quyền sở hữu của mẹ anh phải được chia thừa kế theo pháp luật, theo hàng thừa kế.

Theo điểm a khoản 1 điều 767, hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: “vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết”, có thể thấy: cả 5 anh em anh đều có quyền thừa kế đối với phần tài sản mà mẹ anh để lại.

Như vậy, trường hợp bố anh muốn để lại di chúc cho người con út toàn quyền sử dụng mảnh đất mà không được sự đồng ý của tất cả anh em trong gia đình là không đúng quy định.

Tương tự như vậy, nếu cả 4 anh em đồng ý nhưng anh không đồng ý, thì việc để lại toàn bộ quyền sở hữu mảnh đất cho người con út cũng không thực hiện được.

Khoản 2 điều 685 BLDS: “Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thoả thuận về việc định giá hiện vật và thoả thuận về người nhận hiện vật; nếu không thoả thuận được thì hiện vật được bán để chia.”

Theo quy định trên, con út chỉ có thể nhận được hoàn toàn quyền sở hữu mảnh đất khi: được bố trao cho quyền sở hữu phần tài sản của mình trong di chúc, xác định được giá trị tương ứng phần tài sản thuộc sở hữu của người mẹ trong mảnh đất, quy đổi ra tiền mặt và tất cả những người thuộc diện thừa kế đều nhận được phần tương ứng của mình cũng như đồng ý cho người con út nhận quyền sở hữu mảnh đất đó.

Khuyến nghị: