Giải quyết tài sản chung sau thừa kế như thế nào?

Hỏi: Mẹ ruột của tôi ly hôn với cha ruột tôi sau đó kết hôn với người khác và có 01 con chung. Mẹ tôi có 02 con với cha tôi, tôi và chị gái. Người chồng sau của mẹ tôi ở chung nhà với chúng tôi. Nhưng ông ấy không hề đi làm hoặc góp tiền bạc để lo cho gia đình chung mà chỉ dùng tiền bạc lo cho người con riêng với mẹ tôi. Tất cả chi phí sinh hoạt từ lớn đến nhỏ đều do mẹ tôi lo. Nay mẹ tôi bệnh nặng đã mất, ông ấy lại muốn bán nhà và đất đai do mẹ tôi và chị tôi gom lại để mẹ tôi dưỡng già. Ông ấy đòi chia cho ông ấy 60% và còn lại 40% thì chia cho chị tôi , tôi và đứa con sau của mẹ tôi . Nếu chia như vậy thì ông ấy và đứa con sau của mẹ tôi coi như hưởng trọn tất cả. Trong khi đó ông ấy không hề đóng góp hay đi làm để phụ mẹ tôi lo ho gia đình , còn tôi thì lại là người bị tật hai chân do sốt bại liệt. Căn hộ gia đình có cả sổ hộ khẩu do mẹ tôi đứng tên một cái và tôi đứng tên một cái . Đề nghị Luật sư tư vấn, nếu chia tài sản thì chia như thế nào là hợp lý, công bằng và đúng pháp luật? (Bùi Đức Tuấn - Thái Nguyên)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Hoàng Văn Việt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Do mẹ anh (chị) chết mà không để lại di chúc nên tài sản của mẹ anh (chị) sẽ được chia theo pháp luật. Vì mảnh đất và ngôi nhà này được hình thành trước khi mẹ anh (chị) tái hôn nên đây là tài sản riêng của mẹ anh (chị).

Căn cứ theo Điêu 676 Bộ Luật Dân sự năm 2005 thì: “1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết; b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại. 2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. 3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.

Như vậy, mọi tài sản của mẹ anh (chị) sau khi chết sẽ được chia đều cho 04 người đó là: bố dượng anh (chị); chị anh (chị); anh (chị); và em anh (chị). Việc bố dượng anh (chị) đòi được hưởng 60% và 40% chia cho anh (chị), chị anh (chị) và con sau của mẹ anh (chị) là trái với quy định pháp luật. Vì thế mảnh đất và nhà ở của mẹ anh (chị) để lại sau khi chết trở thành tài sản chung của 4 người. Anh (chị) có thể ra văn phòng công chứng để khai nhận di sản theo Điều 58 Luật công chứng 2014. Do đó bố dượng anh (chị) không thể bán được ngôi nhà này nếu không được sự đồng ý của hai chị em anh (chị). Mà ông ấy chỉ có thể bán phần sở hữu ông ấy đối với ngôi nhà. Và hai chị em anh (chị) có quyền ưu tiên được mua trước theo Khoản 3 Điều 223 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định: “Trong trường hợp một chủ sở hữu chung bán phần quyền sở hữu của mình thì chủ sở hữu chung khác được quyền ưu tiên mua. Trong thời hạn ba tháng đối với tài sản chung là bất động sản, một tháng đối với tài sản chung là động sản, kể từ ngày các chủ sở hữu chung khác nhận được thông báo về việc bán và các điều kiện bán mà không có chủ sở hữu chung nào mua thì chủ sở hữu đó được quyền bán cho người khác”.