Trong trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.
Hỏi: Gia đình tôi có 4 anh chị em, ba cũng mất từ lâu. Mẹ tôi đứng tên chủ quyền nhà ở. Mẹ tôi cũng mới mất cuối năm 2015. Trước khi mất mẹ không để lại di chúc. Căn nhà hiện tại chúng tôi đồng ý muốn để lại cho anh trai cả. Nhưng anh trai út bị khuyết tật từ khi sinh ra (bị chất độc màu da cam và nhà nước có hỗ trợ tiền hàng tháng). Anh không còn khả năng nhận thức trí tuệ từ nhỏ, phải có người chăm sóc hàng ngày. Theo chúng tôi được biết về pháp luật anh út vẫn có quyền với căn nhà do mẹ không để lại di chúc cho anh cả. Nhưng anh út không có khả năng nhận thức và không ký được các giấy tờ liên quan đến pháp luật. Luật sư có thể hướng dẫn cách nào chuyển tài sản cho anh cả trong trường hợp này? Chúng tôi nghe nói phải ra tòa nhưng chúng tôi không muốn phải ra tòa phân xử, tôi (độc thân) và chị gái (đã lập gia đình) đều đồng ý ký giấy cho anh trai cả nhưng chỉ còn vướng anh út. (Như Ngọc - Ninh Bình)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Theo như anh (chị) trình bày, người anh út không có khả năng nhận thức, do đó, gia đình bạn có thể yêu cầu Tòa án nhân dân quận, huyện tuyên bố anh út của bạnmất năng lực hành vi dân sự.Ðiều 22 Bộ luật dân sự quy định: "Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận của tổ chức giám định”.
Điều 62 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự như sau:
"1. Trong trường hợp vợ mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.
2. Trong trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo là người giám hộ.
3. Trong trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ".
Căn cứ vào các quy định trên, Tòa án sẽ đưa ra quyết định tuyên bố anh út anh (chị) mất năng lực hành vi dân sự và trong trường hợp này một trong ba anh em anh (chị) sẽ là người giám hộ cho người anh út đó. Để người giám hộ tiến hành các giao dịch dân sự một cách hợp pháp đối với tài sản của người được giám hộ thì cần phải có người giám sát người giám hộ. Theo quy định tại khoản 1 Điều 59 Bộ luật Dân sự 2005 thì “người thân thích của người được giám hộ có trách nhiệm cử người đại diện làm người giám sát việc giám hộ….Người thân thích của người được giám hộ là vợ, chồng, cha, mẹ, con của người được giám hộ…”. Nghĩa là, trong trường hợp này gia đình bạn phải cử người đại diện làm người giám sát việc giám hộ, người giám sát việc giám hộ phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Trong văn bản đồng ý chuyển quyền sử dụng mảnh đất, ngoài việc cần có sự đồng ý của các anh em, người giám hộ của anh út mà cần có chữ ký của người giam sát việcgiám hộ.
Tóm lại, để sang tên sổ đỏ trong trường hợp trên thì bạn và các anh chị em phải thực hiện những công việc sau đây:
- Thứ nhất, nộp đơn lên Tòa án yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố anh (chị) bị mất năng lực hành vi dân sự.
- Thứ hai, bạn cần làm thủ tục đăng ký giám hộ bằng cách làm đơn yêu cầu đăng ký việc giám hộ đương nhiên (theo mẫu) nộp tại UBND xã, phường, thị trấn. Khi làm thủ tục cần nộp các tài liệu sau:
+ Giấy khai sinh của người giám hộ;
+ Sổ hộ khẩu gia đình của người giám hộ;
+ Chứng minh nhân dân của ngườigiám hộ;
- Thứ ba, gia đình anh (chị) phải cử người đại diện làm người giám sát việc giám hộ.
Sau khi thực hiện các công việc trên, gia đình anh (chị) có thể thực hiện sang tên sổ đỏ cho anh cả anh (chị).
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận