Chia thừa kế theo di chúc và theo pháp luật, khác nhau như thế nào?

Hỏi: Ông Quảng có một người con duy nhất là ông Đại, ông Đại có vợ là bà Tiểu. Hai người có với nhau được ba người con là anh Hảo, 34 tuổi, bị bệnh đao; anh Hiều 28 tuổi và anh Hạo 9 tuổi. Anh Hiều có vợ là chị Xiếu và có được một người con gái 02 tuổi là Hiền.Ngày 28/04/2006 ông Đại lập di chúc chia cho anh Hảo 1 tỷ 200 triệu đồng và cho anh Hiều 800 triệu đồng. Ngày 28.06.2006 anh Hiều chết vì tai nạn giao thông. Một năm sau ngày anh Hiều chết thì ông Đại cũng qua đời vì bệnh ung thư. Đề nghị Luật sư tư vấn, di sản của ông Đại được như thế nào? Biết rằng di sản ông Đại để lại là 4 tỷ đồng tiền mặt và di chúc mà ông Đại lập đủ điều kiện đối với người lập di chúc đúng hình thức và hợp pháp. (Nguyễn Mạnh Tuân - Ninh Bình)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Trước tiên, theo những thông tin trên, 4 tỷ là di sản mà ông Đại để lại, không phải là tài sản chung giữa ông Đại và bà Tiểu. Trong di chúc, ông Đại chỉ chia số di sản 2 tỷ đồng, như vậy 2 tỷ đồng còn lại của ông Đại sẽ được chia theo pháp luật.

Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định như sau:

Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc: "Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này: Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; Con đã thành niên mà không có khả năng lao động" (Điều 669).

Thừa kế thế vị: "Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống" (Điều 677).

Như vậy, Hàng thừa kế thứ nhất gồm: Ông Quảng (bố Đại), Hảo (con ông Đại), Tiểu (vợ ông Đại), Hào (con ông Đại), Hiền (cháu ông Đại) (Thừa kế thế vị áp dụng Điều 677 BLSD 2005

* Chia di sản theo di chúc:

"Điều 667. Hiệu lực pháp luật của di chúc: 1. Di chúc có hiệu lực pháp luật từ thời điểm mở thừa kế. 2. Di chúc không có hiệu lực pháp luật toàn bộ hoặc một phần trong các trường hợp sau đây: ...b) Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế. Trong trường hợp có nhiều người thừa kế theo di chúc mà có người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, một trong nhiều cơ quan, tổ chức được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không còn vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di chúc có liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực pháp luật...."

Theo đó, Hiều đã chết trước thời điểm di chúc có hiệu lực nên phần di chúc về việc chia tài sản cho Hiều bị vô hiệu. Phần di chúc chia cho anh Hảo 1,2 tỷ vẫn có hiệu lực.

​Phần di sản còn lại chia theo pháp luật (4 – 1.2 = 2.8 tỷ)

* Chia thừa kế theo Pháp Luật

Theo những quy định trên thì mỗi suất kỷ phần bắt buộc là: 800 triệu x 2/3 = 533,33 triệu

Mỗi suất thừa kế chia theo pháp luật: 2.8 : 5 = 560 tr (Lớn hơn kỷ phần bắt buộc)

Vậy kết quả cuối cùng là:

Ông Quảng: 560 triệu

Bà Tiểu: 560 triệu

Hào: 560 triệu (Do bà Tiểu quản lý vì Hào chưa thành niên – Giám hộ đương nhiên)

Hiền: 560 triệu (Do Xiếu, mẹ Hiền quản lý vì Hiền chưa thành niên - Giám hộ đương nhiên)

Hảo: 1.2 tỷ + 560 triệu = 1,76 tỷ (Do bà Tiểu quản lý vì Hảo mất năng lực hành vi dân sự – Giám hộ đương nhiên)

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.