Cần những thủ tục gì để chia thừa kế?

Hỏi: Nhà tôi có 3 anh em trai, nay bố mẹ tuổi đã cao sức yếu muốn cho chúng tôi thừa kế mảnh đất đang sinh sống.Để được sử dụng thừa kế của bố mẹ chúng tôi thì cần những thủ tục gì để mỗi người đều được hưởng như nhau? (Phạm Huy - Hải Phòng)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Phạm Thị Mai Phương - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Theo như thông tin bạn đưa ra thì để 3 anh em bạn được hưởng di sản thừa kế như như nhau thì bố mẹ bạn cần thực hiện việc lập di chúc theo quy định của pháp luật.

Theo thông tin bạn đưa ra thì mảnh đất trên là tài sản chung của bố mẹ bạn và bố mẹ bạn đều có nguyện vọng chia mảnh đất cho ba người con trai. Vì vậy, theo quy định của Điều 663 Bộ luật Dân sự năm 2005, bố mẹ bạn có thể lập di chúc chung để định đoạt tài sản chung là mảnh đất đó:

"Điều 663. Di chúc chung của vợ, chồng:Vợ, chồng có thể lập di chúc chung để định đoạt tài sản chung"

Việc lập di chúc là hợp pháp nếu như đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:

"Điều 652. Di chúc hợp pháp:1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực. "

Bố mẹ bạn có thể lập di chúc bằng văn bản theo một trong số các trường hợp dưới đây:

"Điều 650. Di chúc bằng văn bản:Di chúc bằng văn bản bao gồm:1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng;2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng;3. Di chúc bằng văn bản có công chứng;4. Di chúc bằng văn bản có chứng thực."

Tuy nhiên, để việc lập di chúc được rõ ràng và đúng theo quy định pháp luật bố mẹ bạn nên lập di chúc bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Nôi dung di chúc được quy định như sau:

"Điều 653.Nội dung của di chúc bằng văn bản:1. Di chúc phải ghi rõ:a) Ngày, tháng, năm lập di chúc;b) Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;c) Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản hoặc xác định rõ các điều kiện để cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;d) Di sản để lại và nơi có di sản;đ) Việc chỉ định người thực hiện nghĩa vụ và nội dung của nghĩa vụ.2. Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu; nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được đánh số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc."

"Điều 658. Thủ tục lập di chúc tại cơ quan công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn:Việc lập di chúc tại cơ quan công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn phải tuân theo thủ tục sau đây:1. Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn ký vào bản di chúc;2. Trong trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Công chứng viên, người có thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng."

Cuối cùng, bố mẹ bạn có thể thực hiện việc gửi giữ di chúc như sau:

"Điều 665. Gửi giữ di chúc:1. Người lập di chúc có thể yêu cầu cơ quan công chứng lưu giữ hoặc gửi người khác giữ bản di chúc.2. Trong trường hợp cơ quan công chứng lưu giữ bản di chúc thì phải bảo quản, giữ gìn theo quy định của pháp luật về công chứng.3. Cá nhân giữ bản di chúc có các nghĩa vụ sau đây:a) Giữ bí mật nội dung di chúc;b) Giữ gìn, bảo quản bản di chúc; nếu bản di chúc bị thất lạc, hư hại thì phải báo ngay cho người lập di chúc;c) Giao lại bản di chúc cho người thừa kế hoặc người có thẩm quyền công bố di chúc, khi người lập di chúc chết. Việc giao lại bản di chúc phải được lập thành văn bản, có chữ ký của người giao, người nhận và trước sự có mặt của hai người làm chứng."

Về hiệu lực của di chúc:

"Điều 668. Hiệu lực pháp luật của di chúc chung của vợ, chồng:Di chúc chung của vợ, chồng có hiệu lực từ thời điểm người sau cùng chết hoặc tại thời điểm vợ, chồng cùng chết."

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.