Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Hỏi: Bố tôi mất đi và trước khi mất có lập 1 bản di chúc lại toàn bộ tài sản cho em gái của bố tôi thì chị em tôi có quyền kiện lại không? Bố tôi có làm di chúc toàn bộ đất đai, nhà cửa cho anh em của bố tôi còn mẹ tôi là vợ hợp pháp nhưng không được hưởng 1 tí tài sản gì thì chị em tôi có quyền khởi kiện không? (Trung Anh - Phú Thọ)
Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Theo quy định tại luật Dân sự 2005 về Quyền thừa kế của cá nhân thì
"Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật".
Quyền bình đẳng về thừa kế của cá nhân
"Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác và quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật".
Di chúc
"Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết".
Căn cứ vào quy định của pháp luật cho thấy cá nhân đều có quyền bình đẳng trong việc lập di chúc. Việc để lại di sản thừa kế cho ai hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của người có tài sản, pháp luật không nghiêm cấm hoặc giới hạn quyền định đoạt tài sản của họ. Tuy nhiên tại Điều 669 Bộ luật dân sự có sự hạn chế đối với quyền định đoạt tài sản của người lập di chúc như sau:
Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc
"Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động".
Đối với quy định này được hiểu rằng con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên không có khả năng lao động thì sẽ luôn được hưởng hai phần ba của một suất thừa kế mà không phụ thuộc vào nội dung của di chúc. Tức là dù trong di chúc, người có tài sản không cho phép con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên mà không có khả năng lao động hưởng di sản họ để lại thì họ vẫn sẽ được hưởng một phần di sản bằng hai phần ba của một suất thừa kế theo luật theo quy định của pháp luật.
Do vậy trong trường hợp của bạn, dù cho trong di chúc bố bạn không để lại di sản thừa kế cho mẹ bạn thì mẹ bạn vẫn sẽ được hưởng phần di sản bằng hai phần ba của một suất thừa kế theo luật. Đối với câu hỏi về vấn đề khởi kiện, thì như bạn đã thấy, việc lập di chúc là quyền tự định đoạt của người có tài sản, nó hoàn toàn là ý chí của họ mà người khác không thể can thiệp. Vì vậy, bố bạn lập di chúc để lại tài sản cho ai điều đó hoàn toàn là quyền của bố bạn và bạn không thể can thiệp cũng như không thể khởi kiện.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận