Tư vấn yêu cầu chia di sản thừa kế

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Căn cứ theo Điều 33 luật hôn nhân gia đình năm 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng:

"1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung".

Do đó, nếu mảnh đất và hai căn nhà trên được hình thành trong thời kì hôn nhân thì được xác định là tài sản chung của bố mẹ anh. Khi bố anh mất thì nhà và đất sẽ được chia đôi mẹ anh một phần và một phần được chia chia di sản thừa kế.

Căn cứ theo Điều 676 bộ luật dân sự năm 2005 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Bố anh mất mà không để lại di chúc nên di sản thừa kế của bố anh sẽđược chia theo pháp luật. Những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm mẹ anh và bốn người con bố mẹ anh. Mỗi người sẽ được hưởng một phần thừa kế bằng nhau trong di sản thừa kế do bố anh để lại. Di sản thừa kế có thể được chia bằng hiện vật hoặc được thanh toán bằng tiền tương ứng với phần di sản thừa kế.

Căn cứ theo Điều 645 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế: “Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.”

Bố anh mất từ năm 1898 đến nay đã được hơn 10 năm nên đã hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế, ai đang trực tiếp quản lí, sử dụng phần đất thuộc quyền sử dụng của bố anh thì tiếp tục được quản lí sử dụng.

Tuy nhiên, căn cứ theo Nghị quyết 02/2004/ NQ - HĐTP Hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình quy định:

Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:

- Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.

- Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thảo thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ.

- Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.

Như vậy, để có thể phân chia di sản thừa kế do bố chị để lại thì cần phải có sự đồng ý của tất cả các đồng thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc các thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia. Khi đó, di sản này sẽ được chuyển thành tài sản chung của các thừa kế và được giải quyết như quy định nêu trên.

Mẹ anhđã mất vào năm 2015 mà không để lại di chúc nên phần di sản thừa kế của mẹ bạn sẽ được chia theo pháp luật cho những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: 4 người con, mỗi người sẽ được hưởng một phần di sản bằng nhau.

Những người được quyền hưởng di sản thừa kế có thể thỏa thuận để phân chia di sản thừa kế hoặc khởi kiện ra Tòa án yêu cầu phân chia di sản thừa kế.

Theo thông tin mà bạn cung cấp, hai anh trai của bạn đã làm thủ tục sang tên quyền sử dụng đất. Như vậy, cần căn cứ thời điểm hai anh sang tên quyền sử dụng đất để xác định quyền khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế.

- Nếu hai anh của anh sang tên quyền sử dụng đất trước khi mẹ anh mất tức là khi làm thủ tục sang tên này phải có sự đồng ý của mẹ và mẹ đã đồng ý nên trong trường hợp này anh không có quyền khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế.

- Nếu hai anh của anhsang tên quyền sử dụng đất sau khi mẹ anh mất thì việc hai anh trai của anhsang tên quyền sử dụng đất là không đúng theo quy định của pháp luật bởi mảnh đất này thuộc sở hữu chung của 4 anh em. Anh có thể thỏa thuận hoặc khởi kiện ra Tòa án yêu cầu phân chia di sản thừa kế do mẹ để lại.

Khuyến nghị:

1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.