Anh, chị, em có quyền, nghĩa vụ thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau; có quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng nhau trong trường hợp không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không có điều kiện trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con...
Hỏi: Tôi năm nay 30 tuổi có bố mẹ chuẩn bị ly hôn với nhau, nhà có 3 anh em tôi là anh cả, em gái sinh năm 1987 có gia đình và em trai sinh năm 1999. Hiện nay bố mẹ tôi đang chuẩn bi ra tòa ly dị.1. Từ năm tháng 8 năm 2011 em trai tôi ở với tôi mọi chi phí học hành tôi trang trải hết vậy khi bố mẹ tôi ly dị thì trong khoảng thời gian đó tới nay tôi có được ba mẹ tôi trả lại số tiền chi phí học hành mà tôi đã vay mượn để lo cho em ăn học không? Và mức trả là bao nhiêu? (Phương Trang - Hà Nội)
Luật gia Đào Thị Thu Hường - Tổ Tư vấn pháp luật Hôn nhân và gia đình - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Điều 105 Luật HN&GĐ 2014 quy định về quyền, nghĩa vụ của anh, chị, em như sau: “Anh, chị, em có quyền, nghĩa vụ thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau; có quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng nhau trong trường hợp không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không có điều kiện trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con”.
Quy định này đã thể hiện việc anh, chị, em nuôi dưỡng nhau không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ. Trường hợp của bạn, từ tháng 8 năm 2011, em trai sinh năm 1999 đã sống cùng bạn mà không sống cùng bố mẹ, vì điều kiện nào đó mà em trai bạn buộc phải sống với bạn thì bạn cũng có nghĩa vụ nuôi dưỡng em trai của mình.
Do đó, về mặt pháp luật, bạn không có quyền yêu cầu bố mẹ bạn trả lại cho bạn số tiền mà bạn đã bỏ ra để nuôi dưỡng, chăm sóc cho em trai của mình, bởi đó là nghĩa vụ của bạn.
Về việc ba của bạn cho rằng anh chị em bạn không phải là con ruột.Về mặt nguyên tắc khi một người được xác định theo pháp luật là cha ruột của người khác nếu yêu cầu Tòa án tuyên bố không phải là cha ruột của người đó thì người này phải chứng minh được giữa họ không có mối quan hệ huyết thống. Đối với ba của bạn, khi ông cho rằng anh chị em bạn không phải con ruột của ông và yêu cầu Tòa án tuyên bố ông không phải là cha ruột của anh chị em bạn thì ba bạn phải đưa ra chứng cứ chứng minh việc giữa ông và anh chị em bạn không có mối quan hệ huyết thống, mà thể hiện rõ rất qua bản giám định gen AND.
Trên thực tế và trên mặt pháp lý, ba của bạn là người cha ruột hợp pháp của anh chị em bạn thì pháp luật luôn công nhận điều đó. Khi xảy ra sự kiện người cha yêu cầu xác nhận không phải cha ruột của các con thì người cha phải chứng minh, nếu không chứng minh được thì người này vẫn là người cha ruột của các người con đó.
Về chi phí cấp dưỡng: pháp luật không thể xác định được mức cấp dưỡng của cha/mẹ đối với con chưa thành niên khi không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng con, bởi mỗi cá nhân là một hoàn cảnh khác nhau. Pháp luật chỉ có quy định về cách xác định mức cấp dưỡng như sau;“1. Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.2. Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết”.Dựa vào quy định trên thì mức cấp dưỡng trước hết là do các bên tự thỏa thuận. Nếu không thỏa thuận được thì dựatrên 2 tiêu chí: một là, thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng; hai là, nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng.
Về việc đòi lại tiền cho vay của bố mẹ.Đã là việc vay mượn thì đương nhiên bố mẹ bạn có quyền đòi lại.Việc bạn có thể bù trừ nghĩa vụ trả nợ với số tiền bạn đã dành ra để nuôi dưỡng em trai có được hay không hoàn toàn phụ thuộc vào thỏa thuận giữa bạn và bố mẹ bạn.
Khuyến nghị:
- Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
- Nội dung bài tư vấn pháp luật Hôn nhân và gia đình mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận