Anh, chị em ruột đều là những người được hưởng di sản thừa kế theo hàng thừa kế thứ nhất.
Hỏi: Nhà tôi lúc trước có sổ hồng, sau khi bố chết không để lại di chúc. Khi ra công chứng để bán nhà , bên công chứng yêu cầu các con nhường quyền thừa kế tài sản lại cho mẹ để bán nhà. Sau khi đã bán và mua 1 căn nhà khác, mẹ tôi lại bán căn nhà này mà không muốn chia lại cho các con, muốn giữ lại toàn bộ phần tài sản. Vậy anh em trong nhà chúng tôi có quyền đòi chia tài sản, và trong trường hợp không được thì chúng tôi có các nào để được phân chia (chúng tôi hiện đang sống trong căn nhà cùng mẹ)? (Ngọc Hải - Hà Nam)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Vì bố bạn mất không để lại di chúc nên việc phân chia di sản thừa kế sẽ là chia di sản thừa kế theo pháp luật.
Điều 676 Bộ luật dân sự 2005quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”
Như vậy mẹ bạn, bạn cũng như anh chị em ruột của bạn đều thuộc hàng thừa kế thứ nhất cho nên sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Việc chia di sản thừa kế theo pháp luật được bộ luật dân sự 2005 quy định như sau:
“Điều 685.
1. Khi phân chia di sản nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng, để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra, được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.
2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thoả thuận về việc định giá hiện vật và thoả thuận về người nhận hiện vật; nếu không thoả thuận được thì hiện vật được bán để chia.”
Tuy nhiên bạn có nói rằng khi ra công chứng để bán nhà , bên công chứng yêu cầu các con nhường quyền thừa kế tài sản lại cho mẹ để bán nhà, như vậy đồng nghĩa với việc bạn và anh chị em của bạn đã đồng ý từ chối nhận di sản thừa kế để nhường di sản ấy cho mẹ bạn.
Theo quy định tại Điều 642 Bộ luật dân sự năm 2005, việc từ chối nhận di sản được quy định như sau:
"1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản; người từ chối phải báo cho những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản, cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm mở thừa kế về việc từ chối nhận di sản.
3. Thời hạn từ chối nhận di sản là sáu tháng, kể từ ngày mở thừa kế. Sau sáu tháng kể từ ngày mở thừa kế nếu không có từ chối nhận di sản thì được coi là đồng ý nhận thừa kế".
Nếu như bạn và anh chị em của bạn đã lập văn bản từ chối nhận di sản thừa kế như khoản 2 Điều 642 Bộ Luật Dân sự 2005 để nhường quyền thừa kế cho mẹ bạn và mọi giấy tờ về căn nhà đều đứng tên chỉ riêng mẹ bạn thì bạn và anh chị em ruột của mình không thể đòi lại được quyền thừa kế di sản mà bố bạn để lại.
Điều 676 Bộ luật dân sự 2005quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”
Như vậy mẹ bạn, bạn cũng như anh chị em ruột của bạn đều thuộc hàng thừa kế thứ nhất cho nên sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Việc chia di sản thừa kế theo pháp luật được bộ luật dân sự 2005 quy định như sau:
“Điều 685.
1. Khi phân chia di sản nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng, để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra, được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.
2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thoả thuận về việc định giá hiện vật và thoả thuận về người nhận hiện vật; nếu không thoả thuận được thì hiện vật được bán để chia.”
Tuy nhiên bạn có nói rằng khi ra công chứng để bán nhà , bên công chứng yêu cầu các con nhường quyền thừa kế tài sản lại cho mẹ để bán nhà, như vậy đồng nghĩa với việc bạn và anh chị em của bạn đã đồng ý từ chối nhận di sản thừa kế để nhường di sản ấy cho mẹ bạn.
Theo quy định tại Điều 642 Bộ luật dân sự năm 2005, việc từ chối nhận di sản được quy định như sau:
"1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản; người từ chối phải báo cho những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản, cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm mở thừa kế về việc từ chối nhận di sản.
3. Thời hạn từ chối nhận di sản là sáu tháng, kể từ ngày mở thừa kế. Sau sáu tháng kể từ ngày mở thừa kế nếu không có từ chối nhận di sản thì được coi là đồng ý nhận thừa kế".
Nếu như bạn và anh chị em của bạn đã lập văn bản từ chối nhận di sản thừa kế như khoản 2 Điều 642 Bộ Luật Dân sự 2005 để nhường quyền thừa kế cho mẹ bạn và mọi giấy tờ về căn nhà đều đứng tên chỉ riêng mẹ bạn thì bạn và anh chị em ruột của mình không thể đòi lại được quyền thừa kế di sản mà bố bạn để lại.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận