Truy cứu trách nhiệm hình sự người động kinh?

Hỏi: Cách đây vài ngày bố em đang tham gia giao thông trên đường,và có kéo sau xe một chiếc xe kéo trên xe có trở một thùng tôn inox, có một người đàn ông đi ngược chiều với bố em và vừa đi vừa nghe điện thoại, thế là đã mất lái và quệt vào xe của bố em và ngã xuống đường.Bố em thì không biết và cứ thế là đi, đến khi người dân xung quanh đó đã bảo bố em thì lúc đó bố em mới biết và dừng xe lại, bố em đang quay lại chỗ người bị ngã thì đồng thời người đó chạy tới và đánh bố em.thấy bị đánh như vậy bố em đã bỏ chạy và vẫn cứ bị người đó đuổi đánh, trong lúc cuống lên bố em đã gọi cho người thân trong gia đình em là anh trai em. Năm nay anh 27 tuổi và có bệnh động kinh, khi anh ý đi và có cầm theo một đoạn tuýp và một viên gạch nhặt trên đường đi. Nhưng khi xuống tới nơi anh em không sử dụng đến tuýp mà chỉ dùng viên gạch ném người ta nhưng chỉ với tư thế là ném với thôi. Viên gạch đó không chúng người mà chỉ sượt qua mũi người đó. thế là hai người cùng xô xát với nhau và anh trai em đã đá ông ta gãy xương đùi và gãy xương vai, tỷ lệ thương tật lên đến 50%.Với tình trạng sức khỏe anh trai em như vậy và tình tiết gây án đó của anh trai em liệu sẽ bị xử lý pháp luật như thế nào?Và cả bố em liệu có sao không? Còn nữa hôm đó đi cùng anh trai em có một người nữa nhưng người đó thực sự không biết anh đi đâu và làm gì? Đến nơi mới biết sự tình xảy ra như vậy,vậy liệu người đó có bị chịu trách nhiệm gì không? (Cẩm Vân - Hà Nội)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Ngô Đức Cường - Tổ tư vấn pháp luật hình sự Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Câu hỏi thứ nhất:Với tình trạng sức khỏe anh trai em như vậy và tình tiết gây án đó của anh trai em liệu sẽ bị xử lý pháp luật như thế nào ?

Theo bạn chia sẻ, anh bạn có tiền sử bị bệnh động kinh, việc xem xét trách nhiệm hình sự căn cứquy định tại điều 13 Luật hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009:

"Điều 13. Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự

1. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

2. Người phạm tộitrong khi có năng lực trách nhiệm hình sự, nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều này trước khi bị kết án, thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự."

Như vậy cótruy cứu tráchnhiệm hình sự hay khôngtrong vụ việc này chia làm hai trường hợp:

- Nếu anh trai bạn trong lúc thực hiện hành vi phạm tội không thể nhận thức hoặc điều khiển được hành vi của mình thì sẽ không phải chịu tráchnhiệm hình sự.

- Nếu tại thời điểm thực hiện hành vi phạm tội gây hậu quả, anh bạn có khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều 13 của Bộ luật Hình sự, trước khi bị kết án thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, anh của bạn vẫnphải chịu trách nhiệm hình sự.

Điều 43 Luật hình sự quy định:

"Điều 43. Bắt buộc chữa bệnh

1. Đối với người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi mắc bệnh quy định tại khỏan 1 Điều 13 của Bộ luật này, thì tùy theo giai đoạn tố tụng, Viện kiểm sát hoặc Tòa án căn cứ vào kết luận của Hội đồng giám định pháp y,có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh; nếu thấy không cần thiết phải đưa vào một cơ sở điều trị chuyên khoa, thì có thể giao cho gia đình hoặc người giám hộ trông nom dưới sự giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

2. Đối với người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng trước khi bị kết án đã mắc bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận của Hội đồng giám định pháp y, Tòa án có thểquyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa đểbắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

3. Đối với người đang chấp hành hình phạt mà bị bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận của Hội đồng giám định pháp y, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó phải tiếp tục chấp hành hình phạt, nếu không có lý do khác để miễn chấp hành hình phạt."

Câu hỏi thứ hai:Và cả bố em liệu có sao không ? Còn nữa hôm đó đi cùng anh trai em có một người nữa nhưng người đó thực sự không biết anh đi đâu và làm gì? đến nơi mới biết sự tình xảy ra như vậy. vậy liệu người đó có bị chịu trách nhiệm gì không ?

Điều 20 Luật hình sư quy định:

"Điều 20. Đồng phạm

1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.

2.Người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức đều là những người đồng phạm.

Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.

Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.

Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.

Người giúp sức là người tạo những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.

3. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm."

Căn cứ vào quy định pháp luật, cả bố bạn và người bạn đi cùng anh trai bạn đều không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Pháp luật quy định đồng phạmtrong vụ án phải cùng nhau thực hiện một tội phạm,hành vi của người đồng phạm này liên kết chặt chẽ với hành vi của người phạm tội,lỗi là lỗicố ý trực tiếp.