Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
Hỏi: Tôi thấy, tin tức thời sự có nguồn từ báo, đài, thường được mọi người trích dẫn, chia sẻ tràn lan trên mạng xã hội (Facebook). Xin hỏi, việc chia sẻ các tin tức tràn lan như vậy có vi phạm quyền tác giả không, các tin tức thời sự này có được bảo hộ quyền tác giả hay không? (Linh Phương - Hà Nội)
Theo quy định tại khoản 2 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2009 quy định về Quyền tác giả như sau: "Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.".
Như vậy, theo quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ, thì để một quyền tác giả được bảo hộ thì quyền tác giả đó phải là tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
Theo quy định tại Điều 13 Luật Sở hữu trí tuệ có quy định về Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả như sau:
"1.Tổ chức, cá nhân có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả gồm người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm và chủ sở hữu quyền tác giả quy định tại các điều từ Điều 37 đến Điều42 của Luật này.
2. Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả quy định tại khoản 1 Điều này gồm tổ chức, cá nhân Việt Nam; tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại Việt Nam mà chưa được công bố ở bất kỳ nước nào hoặc được công bố đồng thời tại Việt Nam trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày tác phẩm đó được công bố lần đầu tiên ở nước khác; tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được bảo hộ tại Việt Nam theo điều ước quốc tế về quyền tác giả mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.”
Nghĩa là, để cho một tác giả hay một chủ sở hữu quyền tác giả có tác phẩm được bảo hộ thì cần phải đáp ứng được 2 điều kiện sau đây:
Thứ nhất, cá nhân có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả là người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm.
Thứ hai, cá nhân có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả là chủ sở hữu quyền tác giả.
Tại khoản 5 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009 (Luật Sở hữu trí tuệ) có quy định về các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả gồm có:
"1-Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm: (a) Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác; (b) Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác; (c) Tác phẩm báo chí; d) Tác phẩm âm nhạc; đ) Tác phẩm sân khấu; (e) Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh); (g) Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng; (h) Tác phẩm nhiếp ảnh; (i) Tác phẩm kiến trúc; (k) Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học; (l) Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian; (m) Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu.
2- Tác phẩm phái sinh chỉ được bảo hộ theo quy định tại khoản 1 Điều này nếu không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh.
3- Tác phẩm được bảo hộ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này phải do tác giả trực tiếp sáng tạo bằng lao động trí tuệ của mình mà không sao chép từ tác phẩm của người khác.
4- Chính phủ hướng dẫn cụ thể về các loại hình tác phẩm quy định tại khoản 1 Điều này”.
Trên đây, là các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả. Tại quy định Điều 15 Luật Sở hữu trí tuệ có quy định về các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả, bao gồm:"1- Tin tức thời sự thuần tuý đưa tin. 2- Văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, văn bản khác thuộc lĩnh vực tư pháp và bản dịch chính thức của văn bản đó. 3- Quy trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, khái niệm, nguyên lý, số liệu".
Như vậy, theo quy định tại Điều luật trên thì tin tức thời sự mà anh (chị) vẫn thường xem ở ti vi, báo hằng ngày không phải là tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả. Do tin tức thời sự thuần túy đưa tin chỉ là các thông tin báo chí ngắn hằng ngày, chỉ mang tính chất đưa tin, không có tính chất sáng tạo nên do đó tin tức thời sự sẽ không phải là tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả.
Luật gia Lê Hồng Sơn - Trưởng nhóm Nhãn hiệu của Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài 1900 6198, tổng hợp
Khuyến nghị:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại, mà chỉ sử dụng cho mục đích nghiên cứu khoa học, hoặc phổ biến kiến thức pháp luật;
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi đây có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, E-mail: [email protected], [email protected].
Bình luận