Nếu trong di chúc bố bạn có chỉ định bạn là một trong số những người thừa kế thì bạn có quyền hưởng phần di sản thừa kế do bố bạn để lại. Pháp luật tôn trọng ý chí của người đã chết.
Hỏi: Tôi là con riêng của bố tôi, hiện tại bố tôi đang ở với bà cả, và 8 chị gái, bố tôi không có con trai, và tôi là con trai duy nhất của bố tôi và mẹ tôi, nhưng về mặt pháp luật giữa mẹ tôi và bố tôi không có giấy đăng ký kết hôn, nhưng trong giấy khai sinh của tôi thì vẫn có tên của cả bố và mẹ tôi. Vậy Luật sư cho tôi hỏi sau này tài sản của bố tôi để lại tôi có được hưởng không?Nếu bố tôi có cả di chúc để lại tài sản cho tôi thì tôi có được hưởng trọn vẹn số tài sản trong di chúc ông viết không? hoặc có phải đi xét nghiệm ADN để chứng minh là bố con ruột không? (Tú Kiên - Hà Nội)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
1. Tài sản của bố bạn để lại bạn có được quyền hưởng ?
Trường hợp thứ nhất, nếu bố bạn mất không để lại di chúc, thì tài sản của ông sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.
Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005 về người thừa kế theo pháp luật:
"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại".
Theo quy định trên, bạn sẽ ở hàng thừa kế thứ nhất, miễn bạn là con đẻ của bố bạn thì có quyền hưởng thừa kế theo pháp luật, không phân biệt con trong giá thú hay con ngoài giá thú.
Trường hợp thứ hai, nếu bố bạn mất đi có để lại di chúc:
Tại Điều 648, Bộ Luật Dân sự 2005 quy định về Quyền của người lập di chúc bao gồm các quyền sau đây:
"Người lập di chúc có các quyền sau đây:
1. Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế;
2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế;
3. Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng;
4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế;
5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản”.
Do đó, nếu trong di chúc bố bạn có chỉ định bạn là một trong số những người thừa kế thì bạn có quyền hưởng phần di sản thừa kế do bố bạn để lại. Pháp luật tôn trọng ý chí của người đã chết.
2. Nếu bố tôi có cả di chúc để lại tài sản cho tôi thì tôi có được hưởng trọn vẹn số tài sản trong di chúc ông viết không???
Tại Điều 669, còn có quy định sau:
"Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động”.
Căn cứ vào quy đinh trên, nếu bố bạn có để lại cho bạn toàn bộ số tài sản của mình thì bạn cũng sẽ không được hưởng trọn vẹn số tài sản trong di chúc ông viết, vì đối với các trường hợp là “Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; hay Con đã thành niên mà không có khả năng lao động” của người đã mất thì vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó. Như vậy, trong trường hợp của bạn, đối với tài sản thừa kế bố bạn để lại thì người vợ hợp pháp của ông là bà cả vẫn sẽ được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật ngay cả khi trong di chúc của bố bạn không chỉ định bà là người thừa kế. Ngoài ra, nếu trong 8 chị gái cùng cha khác mẹ của bạn, nếu có ai chưa thành niên hoặc đã thành niên mà không có khả năng lao động cũng sẽ được hưởng hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, cho dù trong di chúc của bố bạn không chỉ định họ là người thừa kế.
3. Có phải đi xét nghiệm ADN để chứng minh là bố con ruột không???
Vấn đề này là tùy thuộc ở bạn, nếu bạn đưa ra được những giấy tờ, những chứng cứ chứng minh được với vợ hợp pháp và 8 người chị của bạn rằng bạn đúng là con ruột của bố bạn, và họ đồng ý chia tài sản thừa kế của bố bạn cho bạn thì không cần thiết phải xét nghiệm AND. Còn trong trường hợp, họ không tin, thì kết quả xét nghiệm AND sẽ là bằng chứng rõ ràng nhất cho mối quan hệ cha con của bạn.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận