Trường hợp không thể trả lại khi đến hạn, anh (chị) có thể thỏa thuận với ngân hàng về việc gia hạn nợ. Nếu không được đồng ý anh (chị) có nghĩa vụ trả lãi trên nợ gốc và lãi nợ quá hạn.
Hỏi: Lúc trước tôi có nợ ngân hàng một số tiền, vẫn nộp tiền lãi đầy đủ. Nhưng nay do mất việc làm nên tôi không thể trả tiền lãi ngân hàng như trước. Đề nghị Luật sư tư vấn, tôi chậm trả tiền ngân hàng có sao không, có bị xử phạt gì không? (Nguyễn Lương Sơn - Thái Nguyên)
Luật gia Trần Huy Hoàng - Tổ tư vấn pháp luật hợp đồng của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2005 thì trong trường hợp này anh (chị) có nghĩa vụ như sau:
"Trong trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi trên nợ gốc và lãi nợ quá hạn theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ".
Do đó, với trường hợp của anh (chị):
Thứ nhất, anh (chị) có thể trao đổi lại với bên Ngân hàng A để họ có thể cho anh (chị) chậm trả lãi vay. Nếu họ đồng ý gia hạn cho anh (chị) chậm trả lãi trong một thời gian nhất định thì trong hoặc sau khi hết khoảng thời gian đó, nếu anh (chị) thực hiện đúng nghĩa vụ của mình thì vẫn được xem là hoàn thành nghĩa vụ trả nợ theo quy định tại Điều 287 của Bộ luật Dân sự 2005:
“1. Khi không thể thực hiện được nghĩa vụ dân sự đúng thời hạn thì bên có nghĩa vụ phải thông báo ngay cho bên có quyền biết và đề nghị được hoãn việc thực hiện nghĩa vụ.
Trường hợp không thông báo cho bên có quyền thì bên có nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại phát sinh, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc do nguyên nhân khách quan không thể thông báo.
2. Bên có nghĩa vụ được hoãn việc thực hiện nghĩa vụ, nếu được bên có quyền đồng ý. Việc thực hiện nghĩa vụ dân sự khi được hoãn vẫn được coi là thực hiện đúng thời hạn”.
Thứ hai, trong trường hợp bên Ngân hàng A không đồng ý cho anh (chị) chậm trả lãi vay thì anh (chị) phải tiến hành thu xếp trả lãi trên nợ gốc và lãi nợ quá hạn theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ cho họ. Nếu anh (chị) không tiến hành nghĩa vụ trả nợ theo hợp đồng vay thì anh (chị) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều 140 Bộ luật hình sự sửa đổi bổ sung 2009 như sau:
“Người nào có một trong những hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ bốn triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới bốn triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm: a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó; b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản”.
Đồng thời, dù anh (chị) có hay không có dấu hiệu vi phạm hình sự thuộc tội nêu trên thì bên Ngân hàng A cũng có thể làm đơn khởi kiện ra tòa án về việc anh (chị) vi phạm nghĩa vụ dân sự trong hợp đồng vay tiền. Anh (chị) sẽ phải chịu trách nhiệm dân sự theo quy định tại Điều 305 của Bộ luật dân sự 2005:
"1. Khi nghĩa vụ dân sự chậm được thực hiện thì bên có quyền có thể gia hạn để bên có nghĩa vụ hoàn thành nghĩa vụ; nếu quá thời hạn này mà nghĩa vụ vẫn chưa được hoàn thành thì theo yêu cầu của bên có quyền, bên có nghĩa vụ vẫn phải thực hiện nghĩa vụ và bồi thường thiệt hại; nếu việc thực hiện nghĩa vụ không còn cần thiết đối với bên có quyền thì bên này có quyền từ chối tiếp nhận việc thực hiện nghĩa vụ và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
2. Trong trường hợp bên có nghĩa vụ chậm trả tiền thì bên đó phải trả lãi đối với số tiền chậm trả theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời gian chậm trả tại thời điểm thanh toán, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác".
Như vậy, anh (chị) có thể chậm trả lãi vay nếu được bên Ngân hàng đồng ý gia hạn cho anh (chị) chậm trả lãi trong một thời gian nhất định thì trong hoặc sau khi hết khoảng thời gian đó, nếu anh (chị) thực hiện đúng nghĩa vụ của mình thì vẫn được xem là hoàn thành nghĩa vụ trả nợ. Trong trường hợp bên Ngân hàng không đồng ý gia hạn cho anh (chị) chậm trả lãi, thì có thể bị khởi kiện, anh (chị) có thể sẽ phải chịu trách nhiệm dân sự theo Điều 305 BLDS 2005. Trường hợp có căn cứ cho rằng, anh chị bỏ trốn, hoặc sử dụng tiền vay được vào mục đích bất hợp pháp, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 140 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009.
Khuyến nghị:
- Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
- Nội dung bài tư vấn pháp luật hợp đồng mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận