Bản chất của dịch vụ cầm đồ là dịch vụ cho vay áp dụng biện pháp cầm cố tài sản hay còn gọi là cầm đồ để bảo đảm nghĩa vụ trả nợ.
Kinh doanh dịch vụ cầm đồ là việc “cho vay tiền mà người vay tiền phải có tài sản hợp pháp mang đến cơ sỗ kinh doanh dịch vụ cầm đồ để cầm cố”. Như vậy bản chất của dịch vụ cầm đồ là dịch vụ cho vay áp dụng biện pháp cầm cố tài sản hay còn gọi là cầm đồ để bảo đảm nghĩa vụ trả nợ.
Thứ nhất, quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015
Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định cầm cố trong dịch vụ cầm đồ đó chỉ đơn thuần là một hoạt động cho vay cầm cố tài sản và đã được xác định rõ là một ngành, nghề “kinh doanh dịch vụ cầm đồ” trong Luật đầu tư năm 2014 (sửa đổi, bổ sung nàm 2016).
Kinh doanh dịch vụ cầm đồ là một trong số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo quy định của Luật đầu tư năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2016), do Công an cấp huyện quản lý và cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự.
Dịch vụ cầm đồ có thể do các công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp tư nhân hay hộ kinh doanh thực hiện.Thực chất dịch vụ cầm đồ là một hoạt động cho vay.Trong khi đó, Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 quy định, cho vay là một hoạt động cấp tín dụng và là một hoạt động ngân hàng; đồng thời “nghiêm cấm cá nhân, tổ chức không phải là tổ chức tín dụng thực hiện hoạt động ngân hàng, trừ giao dịch ký quỹ, giao dịch mua, bán lại chứng khoán của công ty chứng khoán”. Như vậy, Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 đã thiếu sót khi không loại trừ dịch vụ cầm đồ là một hoạt động cho vay chuyên nghiệp nhưng không phải do tổ chức tín dụng thực hiện.
Tuy nhiên, Luật đầu tư năm 2014, sửa đổi, bổ sung năm 2016 và các văn bản pháp quy thường chỉ gọi là “dịch vụ cầm đồ”, mà không gọi là dịch vụ cho vay. Ngược lại với hoạt động cho vay của ngân hàng, là một loại hình dịch vụ, nhưng lại thường chỉ gọi là cho vay, mà không kèm theo từ dịch vụ.
Do pháp luật chỉ quy định vể điều kiện kinh doanh dịch vụ cầm đồ, mà không còn quy định cụ thể về nội dung hoạt động dịch vụ cầm đồ, nên việc cho vay cầm đồ chỉ được thực hiện theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 về hợp đồng vay tài sản. Còn việc bảo đảm tiền vay bằng cầm đồ thì được thực hiện theo các quy định về cầm cố tài sản theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015. Như vậy, một số cửa hàng cầm đồ cho vay nhận tài sản bảo đảm bằng nhà đất hay bất động sản khác là không đúng quy định của pháp luật.
Từ năm 2011 đến hết nàm 2016, lãi suất cho vay cầm đồ không được vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bô' (tức là không quá 13,5%/năm) theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2005. Từ năm 2017 trở đi, lãi suất cho vay cầm đồ không quá 20%/năm theo quy định của Bộ luật dân sự năm 20 154. Nếu cho vay vượt quá mức lãi suất 13,5% hoặc 20%/năm thì có thể bị phạt tiền theo quy định.
Trong khi đó, lãi suất cho vay của các tổ chức tín dụng từ năm 2011 đến nay hoàn toàn theo thỏa thuận, không bị giói hạn, kể cả trường hợp vượt 100%/năm (quá 5 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự năm 2015) tức là mức lãi suất phạm tội cho vay lãi nặng theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015.
Tham khảo:Sách 9 biện pháp đảm bảo nghĩa vụ hợp đồng, tác giả: Luật sư Trương Thanh Đức (trọng tài VIAC), nhà xuất bản: Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, năm 2017
Luật gia Nguyễn Thị Hoài Thương - Phòng tư vấn doanh nghiệp của Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn 1900 6198, tổng hợp.
Khuyến nghị:
- Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, E-mail: [email protected], [email protected]
Bình luận