Tư vấn pháp luật: có đòi được tiền lương khi không ký hợp đồng lao động

Luật gia Phạm Thị Mai Phương - Tổ tư vấn pháp luật lao động Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Thứ nhất: về việc ký kết hợp đồng lao động và cung cấp thông tin khi giao kết HĐLĐ.

Bộ luật lao động 2012 quy định như sau:

Điều 16. Hình thức hợp đồng lao động

"1.Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này...."

Điều 18. Nghĩa vụ giao kết hợp đồng lao động:

“ 1. Trước khi nhận người lao động vào làm việc, người sử dụng lao động và người lao động phải trực tiếp giao kết hợp đồng lao động.Trong trường hợp người lao động từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì việc giao kết hợp đồng lao động phải được sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật của người lao động...."

Bạn đã làm việc tại công ty được 7 tháng nhưng công ty chưa ký HĐLĐ với bạn. Theo đó, hành vi không ký HĐLĐ cho người lao động là vi phạm quy định của pháp luật và theo đó công ty bạn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điều 5 Nghị định 95/2013/NĐ-CP.

Điều 5: Vi phạm quy định về giao kết hợp đồng lao động

“ 1. Phạt tiền người sử dụng lao động khi có một trong các hành vi: Không giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản đối với công việc cố định có thời hạn trên 3 tháng; không giao kết đúng loại hợp đồng lao động với người lao động theo quy định tại Điều 22 của Bộ luật Lao động theo một trong các mức sau đây:a) Từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng với vi phạm từ 01 người đến 10 người lao động;..."

Về việc cung cấp thông tin khi giao kết HĐLĐ, Điều 19. Nghĩa vụ cung cấp thông tin trước khi giao kết hợp đồng lao động, quy định:

"1. Người sử dụng lao động phải cung cấp thông tin cho người lao động về công việc, địa điểm làm việc, điều kiện làm việc, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, an toàn lao động, vệ sinh lao động, tiền lương, hình thức trả lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, quy định về bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ và vấn đề khác liên quan trực tiếp đến việc giao kết hợp đồng lao động mà người lao động yêu cầu...."

Như vậy, khi giao kết HĐLĐ công ty có nghĩa vụ cung cấp thông tin về vấn đề tiền lương, hình thức trả lương... cho người lao động được biết. Việc công ty cung cấp thông tin về thang bảng lương không đầy đủ cho người lao động là không phù hợp với quy định của pháp luật. Theo đó bạn có quyền yêu cầu công ty cung cấp thang bảng lương để làm căn cứ xác định tiền lương làm việc của mình.

Thứ hai: về việc khấu trừ lương và phạt tiền khi không hoàn thành doanh số.

Điều 101. Khấu trừ tiền lương

"1. Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của người lao động để bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị của người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 130 của Bộ luật này.2. Người lao động có quyền được biết lý do khấu trừ tiền lương của mình.3. Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được quá 30% tiền lương hằng tháng của người lao động sau khi trích nộp các khoản bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập."

Căn cứ theo quy định trên thì người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của người lao động khi người lao động có hành vi gây thiệt hại cho công ty và việc khấu trừ tiền lương là để thay cho nghĩa vụ bồi thường thiệt hại. Do vậy, việc công ty tự ý khấu trừ tiền lương của bạn khi chưa có thông báo về lý do khấu trừu lương là không có cơ sở.

Điều 128. Những quy định cấm khi xử lý kỷ luật lao động:

"2. Dùng hình thức phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động...."

Như vậy, việc công ty áp dụng quy định phạt tiền người lao động khi không hoàn thành công việc là vi phạm điều cấm của pháp luật. Trong trường hợp này bạn có thể gửi đơn khiếu nại trực tiếp đến Ban lãnh đạo công ty để đòi quyền lợi chính đáng của mình. Nếu công ty giải quyết không thỏa đáng thì bạn có thể gửi đơn khiếu nại đến Thanh tra lao động thuộc Phòng lao động thương binh xã hội hoặc có thể khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi công ty đặt trụ sở.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật lao động mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.