Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác.
Hỏi: Tôi muốn đầu tư kinh doanh một số mặt hàng mỹ phẩm. Vì cần một số tiền lớn để nhập hàng mà không vay được ở đâu nên tôi đã vay 50 triệu đồng ở Công ty do bạn của tôi giới thiệu, với lãi suất 3.000 đồng/01 triệu đồng/ngày. Mức lãi suất này nếu tính theo tháng sẽ là 4,5 triệu đồng/tháng. Đề nghị Luật sư tư vấn, mức lãi xuất vay này có đúng với quy định của pháp luật hay không? Trong trường hợp, tôi không có đủ khả năng trả lãi hàng tháng thì tôi bị phạt như thế nào? (Du Thiên - Quảng Bình)
Luật gia Bùi Thị Phượng - Tổ tư vấn pháp luật dân sự của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Điều 468 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về lãi suất như sau:
"1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ".
Như vậy, với mức lãi suất 3000 đồng/01 triệu đồng/ngày (ba ngàn đồng tiền lãi trên một triệu đồng tiên vay một ngày), tương ứng với 4, 5 triệu đồng/tháng (4,5%/tháng) và tương đương với 54 triệu đồng/năm (54%/năm). Theo quy định của pháp luật hiện hành thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay.Với số tiền vay 50 triệu đồng thì lãi suất cao nhất chỉ là 10 triệu đồng/năm tương ứng với 833 nghìn đồng/tháng và tương đương với 28 nghìn đồng/ ngày.
Như vậy, mức lãi suất mà Công ty ty tài chính cho anh vay đã vượt quá lãi suất giới hạn vi phạm quy định của pháp luật. Lúc này, mức lãi suất vượt quá sẽ không có hiệu lực. Mức lãi suất áp dụng sẽ là mức lãi suất cao nhất theo luật định.
Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi bổ sung 2009 còn quy định về tội cho vay nặng lãi như sau: "Điều 163. Tội cho vay lãi nặng
1. Người nào cho vay với mức lãi suất cao hơn mức lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định từ mười lần trở lên có tính chất chuyên bóc lột, thì bị phạt tiền từ một lần đến mười lần số tiền lãi hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến một năm.
2. Phạm tội thu lợi bất chính lớn thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ một lần đến năm lần số lợi bất chính, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm".
Trong trường hợp mức lãi suất cao hơn mức lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định từ mười lần trở lên có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cho vay nặng lãi. Người cho vay nặng lãi mà có hành vi dùng thủ đoạn ép buộc người vay tiền phải gán tài sản thì tùy theo từng trường hợp, tính chất, mức độ của hành vi vi phạm mà người có hành vi vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 135 Bộ luật Hình sự về tội cưỡng đoạt tài sản. Tội cưỡng đoạt tài sản có khung hình phạt từ 1 năm đến 20 năm tù, tùy theo mức độ của hành vi vi phạm.
Tuy nhiên, chỉ khi mức lãi suất cao hơn lãi suất cao nhất pháp luật quy định 10 lần trở lên thì mới cầu thành tội cho vay nặng lãi theo pháp luật hình sự. Vì lãi suất anh (chị) đang vay chỉ gấp lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định 5,4 lần (54 triệu đồng/năm so với 10 triệu đồng/năm). Cho nên, người cho vay không cấu thành tội cho vay nặng lãi theo quy định của pháp luật.
Trong trường hợp, anh (chị) không trả được nợ và phía bên cho vay khởi kiện ra Tòa án thì pháp luật chỉ bảo vệ quyền lợi của bên cho vay trong phạm vi lãi suất mà pháp luật cho phép. Phần vượt quá lãi suất sẽ không được pháp luật bảo vệ. Tức là trong trường hợp này, anh (chị) chỉ phải chịu lãi suất tối đa28 nghìn đồng/ngày màthôi.
Khuyến nghị:
- Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected]
- Nội dung bài tư vấn pháp luật dân sự mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Tại thời điểm quý Vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận