Để đảm bảo được các mối quan hệ gia đình, duy trì thuần phong mỹ tục của dân tộc, pháp luật đã quy định các trường hợp cấm kết hôn nếu không đáp ứng được yêu cầu của pháp luật.
Pháp luật quy định cấm kết hôn giữa những người có họ trong phạm vi ba đời.
Nam, nữ đủ điều kiện kết hôn theo quy định của pháp luật và không thuộc một trong các trường hợp bị cấm thì có quyền được đăng ký kết hôn.
Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình có quyền tự do kết hôn.
Tính từ một gốc sinh ra, cụ nội bạn là đời thứ 1; ông nội bạn và mẹ người yêu bạn là đời thứ hai; bố bạn và người yêu bạn là đời thứ ba; còn bạn là đời thứ tư.
Người đang chịu hình phạt tù không thuộc các trường hợp cấm kết hôn. Tuy nhiên việc kết hôn với người đang chấp hành hình phạt tù là khó thực hiện.
Cấm kết hôn giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời.
Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 không “cấm” mà thay vào đó là “không thừa nhận” hôn nhân giữa những người đồng giới.
Người có họ trong phạm vi 3 đời bị cấm kết hôn là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai.