Em trai có quyền thừa kế tài sản chung của anh trai và vợ?

Thứ Sáu, 28/10/2016 08:48 GMT+7

Trong trường hợp của anh trai bạn, do không phải là vợ chồng nên tài sản tạo dựng được trong quá trình chung sống là tài sản thuộc sở hữu chung theo phần.

Hỏi: Anh trai tôi sống như vợ chồng với một người phụ nữ, trong quá trình chung sống không có con chung nhưng có tạo lập được một cơ sở cưa gỗ. Anh trai tôi bị bệnh nên tôi và bố có vào xưởng cưa để làm tiếp, qua thời gian điều trị bệnh thì anh trai tôi mất không để lại di chúc. Nay người phụ nữ sống chung với anh trai tôi và bố tôi nãy sinh tranh chấp. Người phụ nữ ấy đòi lại tài sản là xưởng cưa nhưng gia đình tôi không công nhận người phụ nữ ấy là dâu trong nhà. Xưởng cưa ban đầu là do anh trai và người phụ nữ đó tạo nên, tôi và bố tôi chỉ có công phụ chứ không có mua sắm trang thiết bị gì. Bố tôi có yêu cầu chia tài sản nhưng nay bố tôi đã chết. Vậy cho tôi hỏi: tài sản của anh trai tôi và người phụ nữ ấy tạo ra (là xưởng cưa) thì người phụ nữ ấy được quyền tiếp tục sử dụng và quản lý không? Gia đình tôi có quyền đòi lại hay không vì người phụ nữ ấy không phải là vợ của anh trai thôi mà chỉ chung sống như vợ chồng mà thôi. Và nếu chia thừa kế thì tôi có được hưởng thay phần của bố tôi không trong khi bố tôi đã chết sau anh trai của tôi. ( Nguyễn Đức - Hải Phòng)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Phạm Thị Mai Phương – Tổ tư vấn pháp luật thừa kế – Công ty Luật TNHH Everest – trả lời:

Thứ nhất, anh trai bạn chung sống như vợ chồng với một người phụ nữ (tức là không có Giấychứng nhận đăng ký kết hôn).

Trong quá trình chung sống có tại lập được một xưởng cưa gỗ.Vậy xưởng cưa gỗ này sẽ là tài sản thuộc sở hữu chung theo phần của anh trai bạn và người phụ nữa đó. Theo quy định của Bộ luật dân sự 2005 thìsở hữu chung về tài sản có 2 loại là sở hữu chung hợp nhất và sở hữu chung theo phần. Sở hữu chung hợp nhất là sở hữu chung của vợ chồng. Trong trường hợp của anh trai bạn, do không phải là vợ chồng nên tài sản tạo dựng được trong quá trình chung sống là tài sản thuộcsở hữu chung theo phần.

Do đó, khi chia tài sản chung của anh trai bạn và người phụ nữ kia, nếu không có thỏa thuận khác thì sẽ chia theo tỷ lệ đóng góp. Ai đóng góp bao nhiêu thì sẽ hưởng bấy nhiêu. Nếu không thể xác định được mức độ đóng góp của mỗi người thì tài sản sẽ được chia đôi.

Thứ hai, sau khi anh trai bạn mất.

Anh trai bạn mất và không để lại di chúc nên việc chia di sảnn thừa kế của anh trai bạn sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Theo quy định của pháp luật thì bố mẹ bạn sẽ được hưởng toàn bộ phần di sản thừa kếcủa anh trai bạn (do anh trai bạn không có con). Tuy nhiên, bố bạn cũng đã mất sau đó.

Trong câu hỏi chúng tôi không bạn nhắc đến mẹ. Vậy nếu như mẹ bạn còn sống thì mẹ bạn sẽ là người được hưởng toàn bộ di sản thừa kế của anh trai bạn. Nếu như mẹ bạn đã mất thì căn cứ Điều 676 Bộ Luật dân sự 2005 về người thừa kếkế theo pháp luật:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Theo đó, đối với việc thừa kế di sản của anh trai bạn để lại thì bố mẹ bạn thuộc hàng thừa kế thứ nhất, bạn thuộc hàng thừa kế thứ hai. Khi bố mẹ bạn đều đã mất, tức là người thừa kế ở hàng thứ nhất không còn thì bạn sẽ là người được hưởng thừa kế. Vậy trường hợp bố mẹ bạn đều đã mất thì bạn sẽ được hưởng toàn bộ di sản mà anh trai bạn để lại.

Thứ ba, người tiếp tục quản lý xưởng cưa gỗ sẽ theo thỏa thuận.

Như chúng tôi đã nói ở trên thì xưởng cưa gỗ đó là tài sản chung theo phần của anh trai bạn và người phụ nữ cùng chung sống và việc chia xưởng cưa gỗ đó sẽ phụ thuộc vào tỷ lệ đóng góp tạo dựng nên tài sản. Theo quy định tại Điều 224 Bộ Luật dân sự 2005 thì khi tài sản chung không chia được bằng hiện vật thì được trị giá thành tiền để chia.

Như vậy, xưởng cưa gỗ của anh trai bạn sẽ được trị thành tiền và ai là người nhận tiếp nhận xưởng gỗ sẽ phải trả cho bên kia một khoản tiền bằng phần tài sản mà người đó được nhận. Nếu bạn muốn quản lý xưởng gỗ thì bạn cần thỏa thuận với người phụ nữ kia và trả cho người phụ nữ đó một khoản tiền tương đương với giá trị tài sản của người đó.

Khuyến nghị:

Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
Nội dung bài tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.