Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng
Hỏi: Ông bà nộii tôi có ba nguời con đẻ và 1 nguời con nuôi, ông bà̀ tôi có để lại 1 mảnh đất́t và bây giờ người con nuôi đang sử dụng toàn bộ. Khi còn sống bà nội tôi có chia bằng miệng cho bố tôi ở đằng trước và người con nuôi ở đằng sau, nhưng khi mẹ tôi mua thêm được mảnh đất khác thì cả nhà tôi chuyển ra đó sống cho đến nay và nguời con nuôi cũng sống trên mảnh đât ông bà tôi để lại cho đến nay. Trong năm 2004 bà nội , bố tôi và anh trai cả của tôi cùng mất trong năm đó. Trước năm 2004 trên mảnh đất bà nội tôi sống có hai Cuốn sổ hộ khẩu: Bà nội tôi và anh trai cả tôi cùng 1 sổ, nguời con nuôi và gia đình ông ta 1 sổ. Nhưng nguời con nuôi (bác) đã đi làm sổ đỏ và đứng tên toàn bộ mảnh đất trên từ năm 1994 mà bà nội tôi và gia đình nhà tôi không hề biết. Với trường hợp như vậy gia đình tôi cần làm như thế nào để đòi lại phần đất mà bà nội tôi đã chia cho gia đình tôi. Người bác (con nuôi) đó có phạm tội gì không. Hiện tại sổ đỏ của mảnh đất ấy chính quyền đã thu lại để làm sổ mới (chuyển từ Hà Tây thành Hà Nội). Gia đình tôi có ngăn chăn được việc cấp sổ hay không? (Hải Nam - Hà Nội)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
- Thứ nhất, về hiệu lực pháp luật của di chúc
Theo thông tin bạn cung cấp, khi bà nội bạn còn sống có chia (bằng miệng) cho bố bạn và người con nuôi của ông bà nội bạn mỗi người một phần đất trên toàn bộ diện tích đất của ông bà. Như vậy, việc bà nội bạn nói chia đất như vậy sẽ được coi là một di chúc của bà nội bạn. Theo quy định tại Điều 649 Bộ luật Dân sự 2005 về Hình thức của di chúc: “Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng”
Tuy nhiên, Tại Khoản 5 Điều 652 Bộ luật Dân sự quy định về Di chúc hợp pháp:
“Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực”
Như vậy, di chúc của bà nội bạn không có hiệu lực pháp luật
Vì vậy, phần diện tích đất của ông bà nội bạn sẽ được chia theo quy định của pháp luật.
- Thứ hai, về việc chia di sản thừa kế theo pháp luật
Tại Điều 676 Bộ luật Dân sự 2005 quy định về Người thừa kế theo pháp luật:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”
Theo quy định trên thì phần diện tích của ông bà bạn sẽ được chia đều cho 4 người con của ông bà (3 người con đẻ, 1 người con nuôi).
Do thông tin bạn cung cấp chưa được rõ ràng về thời điểm bà nội, bố bạn mất là khi nào nên chúng tôi sẽ chia trường hợp để tư vấn:
+ Trường hợp 1: Bố bạn mất trước hoặc cùng thời điểm bà nội bạn mất
Tại Điều 677BLDS quy định về Thừa kế thế vị:
“Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống”
Như vậy, trường hợp này bạn sẽ được hưởng thừa kế theo suất thừa kế của bố bạn.
+ Trường hợp 2: Bố bạn mất sau thời điểm bà nội bạn mất
Trường hợp này thì bố bạn sẽ đương nhiên được hưởng phần di sản thừa kế của ông bà nội bạn để lại sau khi đã được phân chia theo quy định của pháp luật. Do đó, khi bố bạn mất đi thì phần diện tích đó thuộc về các con của bố bạn (bạn và các anh/chị/em khác).
Như vậy, bạn nên trình bày sự việc của gia đình bạn với cơ quan chính quyền địa phương để được giải quyết phù hợp và đúng với quy định của pháp luật.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận