Luật sư tư vấn quyền thừa kế đất tổ tiên?

Luật gia Phạm Thị Mai Phương - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Theo quy định tại điều 652 bộ luật dân sự về hình thức di chúc:

"Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản, thì có thể di chúc miệng.Người thuộc dân tộc thiểu số có quyền lập di chúc bằng chữ viết hoặc tiếng nói của dân tộc mình".

Ngoài ra, tại điều 654 Bộ luật dân sự có quy định về hình thức di chúc miệng:

"1.Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe doạ do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản, thì có thể di chúc miệng. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.2.Sau ba tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt, thì di chúc miệng bị huỷ bỏ".

Do đó, nếu di chúc miệng của ông bạn được lập hợp pháp theo quy định của bộ luật dân sự thì bác bạn và bố bạn sẽ được hưởng phần đất đó theo như thỏa thuận đã có trong di chúc (vì di chúc miệng cũng được phải được lập thành văn bản) và có quyền được cấp sổ đỏ đối với diện tích đất này.

Trong trường hợp di chúc miệng không thỏa mãn về hình thức hoặc nội dung thì di chúc sẽ bị vô hiệu theo quy định của pháp luật. Khi đó tài sản thừa kế sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên do trường hợp này, thời hiệu khởi kiện về chia tài sản thừa kế đã hết theo quy định tại điều 645 Bộ luật dân sự:

"Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế".

Vì thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế đã hết nên nếu có tranh chấp xảy ra thì bạn có thể làm đơn đến Tòa án nhân cấp huyện nơi có di sản với nội dung yêu cầu chia tài sản chung là mảnh đất theo hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004. Diện tích đất thuộc sở hữucủa của 2 gia đình sẽ được Tòa án quyết định có tính đếncông sức đóng góp và thực trạng sử dụng đất thực tế của 2 gia đình.

Về việc cấp GCNQSDĐ đối với mảnh đất của bạn được thừa kế:

Trong trường hợp bố bạn đã mất thì di sản thừa kế do bố bạn được hưởngđể lại cũngsẽ được chia theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật về hàng thừa kế(trong trường hợp không có di chúc).

Nếudiện tíchđất tách thửa nhỏ hơn so với quy định về diện tích tách thửa tối thiểu theo quy định của UBND cấp tỉnh thì theo quy định tại điều 29 Nghị định 43/2014/NĐ-CPquy định chi tiết 1 số điều của luật đất đai:

"1. Thửa đất đang sử dụng được hình thành từ trước ngày văn bản quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về diện tích tối thiểu được tách thửa có hiệu lực thi hành mà diện tích thửa đất nhỏ hơn diện tích tối thiểu theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nhưng có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì người đang sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất".

Do vậy, trong trường hợp diện tíchđất được thừa kếcủa gia đình bạn nhỏ hơn diện tích hạn mức công nhận đất ở theo quy định của UBND tỉnhnhưng có đủ điều kiện để cấp GCNQSDĐ thì vẫn có quyền được cấp GCNQSDĐ.

Tuy nhiên, trong trường hợp mà di sản thừa kế do bố bạn để lại được chia cho nhiều người thì tất cảđồng thừa kế đều được đứng tên trên GCNQSDĐ được cấp trừ trường hợp có thỏa thuận khác phù hợp với quy định của pháp luật.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.