Giá trị thỏa thuận hai bên so với quy định của luật lao động

Hỏi: Em làm cho công ty gần 2 năm, ký hợp đồng không xác định thời hạn, làm việc 8h/ngày, 6 ngày/tuần nhưng thực tế 9h/ngày, thỉnh thoảng làm chủ nhật (công ty có thêm biên bản thỏa thuận là người lao động tự nguyện nộp bằng gốc, trong thời gian 5 năm đơn phương chấm dứt hợp đồng không có lý do chính đáng sẽ hoàn trả lại toàn bộ tiền lương trong 1 năm đầu).1. Nếu em tự ý nghỉ việc không báo trước cho công ty thì em có khả năng bị xử lý như thế nào?2.Em báo ốm ở công ty rồi cứ thế nghỉ luôn, qua công ty khác làm có thể đóng mới sổ bảo hiểm mà không liên quan tới công ty cũ được không?. Thủ tục như thế nào? Nếu công ty cũ phát hiện đi làm chỗ khác thì em có khả năng bị phạt gì không?3. Em xin chuyển công tác sang công ty khác ngành khác tỉnh, có giấy tiếp nhận của đơn vị mới thì có vi phạm luật và phải bồi thường gì không? Có giấy tiếp nhận đi làm luôn của đơn vị mới thì có phải chờ đợi 45 ngày báo trước.(An - Gia Lâm)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Dương Thị Hải Yến - Tổ tư vấn pháp luật lao động của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Trước tiên, có thể đánh giá qua về những sai phạm của công ty như sau:
- Giữ giấy tờ bản chính của người lao động.
- Vi phạm về thời giờ làm việc của người lao động.
- Thỏa thuận hoàn trả 1 năm tiền lương khi chấm dứt hợp đồng không có lý do hợp lý.
Tiếp theo, Điều 5 Bộ luật lao động quy định về quyền và nghĩa vụ của người lao động như sau: "Người lao động có các quyền sau đây:d) Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật".
Bạn giao kết hợp đồng không xác định thời hạn với công ty, do vậy để chấm dứt hợp đồng lao động, bạn chỉ cần phải báo trước 45 ngày. Không có quy định về yêu cầu người lao động phải có lý do mới được đơn phương chấm dứt hợp đồng không xác đinh thời hạn nên điều khoàn “trong thời gian 5 năm đơn phương chấm dứt hợp đồng không có lý do chính đáng sẽ hoàn trả lại toàn bộ tiền lương trong 1 năm đầu” là không phù hợp với quy định tại Bộ luật lao động và không có giá trị. Vậy nên, nếu vi phạm thời hạn báo trước này, bạn sẽ chỉ phải bồi thường cho công ty theo quy định của Bộ luật lao động. Cụ thể, Điều 43 quy định về nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật như sau:"1. Không được trợ cấp thôi việc và phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.2. Nếu vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người sử dụng lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước.3. Phải hoàn trả chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này".
Do vậy, chúng tôi xin đưa ra một số nhận định như sau
Thứ nhất:Khi bạn tự ý nghỉ việc không báo trước, nếu nghỉ quá 5 ngày và không báo trước thì bạn sẽ phải chịu hình thức kỷ luật sa thải của công ty. Cụ thể, Điều 126 Khoản 3 quy định như sau:Hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng trong những trường hợp sau đây: "3. Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong 01 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 01 năm mà không có lý do chính đáng.Các trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm: thiên tai, hoả hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và các trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.
Tuy vậy bạn sẽ không phải chịu bồi thường vì đây không phải là trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng không có lý do chính đáng".
Thứ hai:Khi bạn có báo ốm và cứ vậy nghỉ luôn, Điều 38 về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động như sau: "1. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:a) Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động;b) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, đã điều trị 06 tháng liên tục, đối với người lao động làm theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.Khi sức khỏe của người lao động bình phục, thì người lao động được xem xét để tiếp tục giao kết hợp đồng lao động;c) Do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật, mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc;d) Người lao động không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định tại Điều 33 của Bộ luật này.2. Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động người sử dụng lao động phải báo cho người lao động biết trước:a) Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạnb) Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn;c) Ít nhất 03 ngày làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này và đối với hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng".
Tương ứng với Khoản 1 Điểm b, khi bạn xin phép nghỉ ốm và có giấy tờ của cơ quan khám chữa bệnh về việc phải nghỉ việc 12 tháng chữa bệnh (hợp đồng không xác định thời hạn), sau đó bạn nghỉ quá thời hạn này thì Công ty có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng với bạn.
Bên cạnh đó, trong thời gian này, khi làm việc tại công ty mới thì theo nguyên tắc mỗi người chỉ có một sổ bảo hiểm xã hội và một số sổ bảo hiểm xã hội. Do vậy bạn phải chốt sổ bảo hiểm xã hội ở công ty cũ nếu muốn đóng bảo hiểm xã hội ở công ty mới. Mà để được chốt sổ ở công ty cũ thì bạn phải chấm dứt hợp đồng lao động tại công ty cũ này. Và bạn sẽ phải bồi thường nếu vi phạm về thời hạn báo trước. Vậy nên, về lý thuyết thì bạn chỉ có thể làm ở 2 công ty khi 2 công ty biết về việc này.
Thứ ba:Do bạn giao kết hợp đồng không xác định thời hạn với công ty nên khi muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng, bạn chỉ cần báo trước 45 ngày. Vi phạm thời hạn báo trước này, bạn mới phải chịu phạt vi phạm nhưng chỉ là vi phạm về thời hạn báo trước chứ không phải bồi thường 1 năm tiền lương. Còn nếu không thì bạn vẫn được coi là đang làm việc ở công ty cũ (làm 2 công ty một lúc). Tuy nhiên, tương tự với vấn đề 2, bạn sẽ gặp vướng mắc trong việc đóng bảo hiểm xã hội. Công ty mới có thể thỏa thuận với bạn không đóng bảo hiểm xã hội nhưng khi có thanh tra, kiểm tra và bị phát hiện, công ty này sẽ phải chịu xử phạt hành chính vì đã thỏa thuận không đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động theo Điều 26 Nghị định 95/2013/NĐ-CP.

Khuyến nghị:

1. Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
2. Nội dung bài tư vấn pháp luật lao động mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Tại thời điểm quý Vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.