Vợ, chồng có thể lập di chúc chung để định đoạt tài sản chung.
Hỏi: Tôi năm nay 83 tuổi, hiện sở hữu một ngôi nhà có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên tôi và vợ tôi (đã mất năm 2008). Chúng tôi đã có di chúc viết năm 2005 về phân chia tài sản thừa kế cho các con (bản di chúc chưa có công chứng). Nay vì lí do sức khỏe, tôi muốn bán ngôi nhà đang ở để về sống với một trong các con và thực hiện chia tài sản thừa kế theo đúng di chúc 2005.Tuy nhiên 1 trong số 5 người con của tôi đã không hợp tác, không chịu ký vào bản ủy quyền cho bố bán nhà. Vậy xin hỏi tôi có thể đứng ra bán căn nhà được không, nếu được thì các thủ tục pháp lý sẽ như thế nào? ( Ngô Đức - Ninh Bình)
Luật gia Phạm Thị Mai Phương – Tổ tư vấn pháp luật thừa kế – Công ty Luật TNHH Everest – trả lời:
Thứ nhất: hiệu lực của di chúc chung của vợ chồng.
Căn cứ vào điều 663 của bộ luật dân sự quy địnhvề di chúc chung của vợ chồng
Điều 663.Di chúc chung của vợ, chồng
"Vợ, chồng có thể lập di chúc chung để định đoạt tài sản chung".
Theo quy định này thì hiện nay pháp luật đã thừa nhận hình thức di chúc chung của vợ chồng, tuy nhiên, di chúc chung của vợ chồng phải được lập thành văn bản để thể hiện trước pháp luật là ý chí chung của hai vợ chồng.
Hiệu lực di chúc chung của vợ chồng được quy định tại điều 668 của Bộ luật dân sự
Điều 668. Hiệu lực pháp luật của di chúc chung của vợ chồng.
"Di chúc chung của vợ, chồng có hiệu lưc từ thời điểm người sau cùng chết hoặc vợ chồng cùng chết".
Căn cứ vào quy định này thì di chúc chung của vợ chồng bác sẽ có hiệu lực vào thời điểm sau cùng khi bác qua đời vì vợ bác đã mất trước ( mất năm 2008).
Di chúc chung của vợ chồng muốn sửa đổi phải có sự đồng ý của người còn lại, tuy nhiên, nếu người kia chết thì người còn lại vẫn có thể sửa đổi, bổ sung, thay thế nội dung của di chúc liên quan đến phần tài sản của mình. Theo như quy định tại khoản 2 điều 664 Bộ luật dân sự.
Điều664.Sửa đổi, bổ sung, thay thế, huỷ bỏ di chúc chung của vợ, chồng
"2. Khi vợ hoặc chồng muốn sửa đổi, bổ sung, thay thế, huỷ bỏ di chúc chung thì phải được sự đồng ý của người kia; nếu một người đã chết thì người kia chỉ có thể sửa đổi, bổ sung di chúc liên quan đến phần tài sản của mình".
Quy đinh này xuất phát từ quyền tự định đoạt tài sản thuộc sơ hữu của mình của chủ sở hữu, do đó bác có quyền định đoạt tài sản thuộc sở hữu của mình trong khối tài sản chung của vợ chồng cũng như tài sản riêng của bác. Về nguyên tắc, tài sản chung của vợ chồng sẽ đươc chia đôi, bác một nửa và vợ bác một nửa. Bác sẽ được quyền định đoạt một nửa tài sản kia của mình bằng cách bán hoặc tặng cho hoặc ghi vào nội dung của chi chúc là phần tài sản của bác thì bác sẽ cho ai.
Thứ hai: về quyền bán ngôi nhà của bác.
Hiện tại,bác muốn bán ngôi nhà thuộc sở hữu chung của hai vợ chồng để về sống với con nhưng có một người không đồng ý bán. Để được bán ngôi nhà này cần xác định:
Ngôi nhà này là tài sản chung không thể phân chia, tuy có thể xác định được phần quyền của từng người trong khối tài sản chung nhưng không thể phân chia được cho từng người để có thể nắm giữ từng phần quyền của mình vì khi phân chia như vậy giá trị tài sản không còn nguyên vẹn. Do đó, để bán được tài sản chung thì cần có sự đồng ý của các của các chủ thể còn lại và ủy quyền cho một người đứng ra bán theo như quy định tại điểm b khoản 2 điều 167 luật đất đai 2013
Điều167. Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất
"2. Nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất thì có các quyền và nghĩa vụ như sau:
a) Nhóm người sử dụng đất gồm hộ gia đình, cá nhân thì có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình, cá nhân theo quy định của Luật này.
Trường hợp trong nhóm người sử dụng đất có thành viên là tổ chức kinh tế thì có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế theo quy định của Luật này;
b) Trường hợp nhóm người sử dụng đất mà quyền sử dụng đất phân chia được theo phần cho từng thành viên trong nhóm, nếu từng thành viên của nhóm muốn thực hiện quyền đối với phần quyền sử dụng đất của mình thì phải thực hiện thủ tục tách thửa theo quy định, làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và được thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật này.
Trường hợp quyền sử dụng đất của nhóm người sử dụng đất không phân chia được theo phần thì ủy quyền cho người đại diện để thực hiện quyền và nghĩa vụ của nhóm người sử dụng đất".
Căn cứ vào quy định này thì ngôi nhà của bác là tài sản không thể phân chia được, do đó nếu như bác muốn bán ngôi nhà thì cần phải được sự đồng ý của tất cả các thành viên còn lại, nếu như một trong số những người con đấy không đồng ý thì bác không thể bán được căn nhà này.
Tuy nhiên bác có thể thỏa thuậnvới các người con của mình là giao cho những người concủa mìnhmột nửa giá trị của căn nhà ( vì nửa còn lại là tài sản của bác theo quy định về chia tài sản chung của vợ chồng) và yêu cầu những người con ký xác nhận đồng ý với giao dịch này, sau đó bác có thể đứng ra bán căn nhà, còn nếu những người con vẫn không đồng ý với cách trên thì bác sẽ không bán được căn nhà. Tuy nhiên bác có thể sửa đổi lại di chúc về phần tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho phù hợp với mong muốn của mình.
Khuyến nghị:
- Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
- Nội dung bài tư vấn pháp luật hành chính mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận