Có được nhận bảo hiểm xã hội mộy lần khi đang định cư ở nước ngoài không?

Hỏi: Tôi muốn nộp đơn đề nghị hưởng trợ cấp BHXH một lần với lí do đi định cư nước ngoài. Đề nghị Luật sư tư vấn, khi tôi có thẻ xanh, tôi có thể ngay lập tức nộp đơn và thời hạn giải quyết cho tôi là 15 ngày? Trong trường hợp tôi nộp đơn sau 12 tháng nghỉ việc thì tôi không cần các giấy tờ chứng minh việc định cư ở nước ngoài là đúng hay sai? Và có giới hạn thời gian để nộp đơn sau 12 tháng hay không hay miễn là đủ điều kiện sau 12 tháng thì lúc nào tôi nộp đơn cũng được? Ví dụ sau từ 02 - 03 tháng hay thậm chí 01 - 02 năm sau đó? Tôi muốn uỷ quyền cho em trai tôi nhận khoản hỗ trợ này thì cần những thủ tục gì? Có bước nào tôi phải có mặt trực tiếp hay không vì hiện tại tôi đang ở nước ngoài? (Lê Hân - Bắc Ninh)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Minh Anh - Tổ tư vấn pháp luật lao động của Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Điều kiện hưởng Bảo hiểm xã hội một lần: "1. Người lao động quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 2 của Nghị định này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;b) Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội;c) Ra nước ngoài để định cư; d) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế".

Theo đó, người lao động sẽ được hưởng BHXH 1 lần nếu thuộc một trong những trường hợp sau: đủ tuổi về hưu mà chưa đóng được 20 năm BHXH; Người mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng; ra nước ngoài định cư; sau 1 năm nghỉ việc mà chưa đóng đủ 20 năm BHXH, không có nhu cầu tiếp tục đóng BHXH.Như vậy, trường hợp người lao động ra nước ngoài định cư và trường hợp đã nghỉ việc đủ 1 năm trở lên mà không tiếp tục đóng BHXH là hai trường hợp riêng biệt. Chỉ cần thuộc một trường hợp là đáp ứng điều kiện hưởng BHXH 1 lần.

Thủ tục hưởng BHXH 1 lần:

* Hồ sơ yêu cầu hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với trường hợp sau 1 năm nghỉ việc và không tiếp tục đóng BHXH: Sổ bảo hiểm xã hội (bản chính);Đơn đề nghị hưởng trợ cấp BHXH một lần của người lao động (Mẫu số 14-HSB, bản chính);Quyết định nghỉ việc (bản chính hoặc bản sao) hoặc quyết định thôi việc (bản chính hoặc bản sao) hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng lao động hết hạn (bản chính hoặc bản sao) đối với trường hợp quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội.

* Hồ sơ yêu cầu hưởng BHXH 1 lần đối với trường hợp định cư nước ngoài:Đơn đề nghị hưởng trợ cấp BHXH một lần của người lao động (Mẫu số 14-HSB, bản chính); Bản dịch Tiếng Việt được công chứng (bản chính hoặc bản sao) của bản thị thực nhập cảnh được lưu trú dài hạn hoặc thẻ thường trú hoặc giấy xác nhận lưu trú dài hạn do cơ quan có thẩm quyền nước sở tại cấp đối với người ra nước ngoài để định cư.

* Thời hạn giải quyết: sau 15 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ

* Cơ quan giải quyết: cơ quan BHXH quận/huyện.

Như vậy, nếu anh (chị) thuộc đối tượng đã nghỉ việc được từ đủ 1 năm trở lên và không tiếp tục đóng BHXH hoặc ra nước ngoài định cư thì anh (chị) có thể lựa chọn một trong hai thủ tục trên để yêu cầu hưởng BHXH 1 lần.

Trường hợp ủy quyền để nhận BHXH 1 lần:

Căn cứ khoản 10 điều 25 Quyết định 01/QĐ-BHXH ngày 3/1/2014: “Người lao động, thân nhân người lao động có thể trực tiếp hoặc nhờ người khác thay mình nộp hồ sơ để đề nghị giải quyết hưởng BHXH nhưng phải trực tiếp nhận kết quả giải quyết và tiền hưởng bảo hiểm xã hội; trường hợp không có điều kiện nhận trực tiếp thì phải ủy quyền (giấy lĩnh thay lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội theo mẫu số 18-CBH ban hành kèm theo Quyết định số 488/QĐ-BHXH ngày 23/5/2012 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về quản lý chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội hoặc hợp đồng ủy quyền hoặc giấy ủy quyền khác theo quy định của pháp luật) cho người đại diện hợp pháp của mình nhận kết quả giải quyết và tiền lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội; trường hợp người định cư ở nước ngoài ủy quyền thực hiện thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì người được ủy quyền có thể nộp hồ sơ tại Bảo hiểm xã hội huyện nơi người được ủy quyền cư trú”.

Như vậy, nếu anh (chị) không ở Việt Nam và không thể trực tiếp nhận BHXH 1 lần thì anh (chị) có thể ủy quyền cho người khác thực hiện thủ tục này thay cho anh (chị). Anh (chị) có thể làm hợp đồng ủy quyền hoặc giấy ủy quyền lại cho người em trai của mình thực hiện tất cả thủ tục trên và nhận tiền BHXH 1 lần cho anh (chị).Pháp luật quy định các hợp đồng liên quan tới bất động sản hoặc các tài sản có đăng ký sở hữu phải được lập bằng văn bản và có công chứng, chứng thực. Vì vậy, anh (chị) không cấn thiết phải về Việt Nam, anh (chị) có thể lập một văn bản ủy quyền cho người em thực hiện các thủ tục trên. Người em trai nộp giấy ủy quyền và hồ sơ hưởng BHXH 1 lần thì sau 15 ngày làm việc cơ quan BHXH sẽ giải quyết.