Di sản thừa kế
Hỏi: Gia đình tôi có 5 anh chị em ruột (gồm 1 chị gái và 4 anh em trai). Bố mẹ tôi mất năm 1995 và 1996 không để lại di chúc. Chú út hiện sống trên mảnh đất 200m2 của bố mẹ tôi ở quê. Bốn anh chị em tôi đều đi thoát ly, xa quê hương. Vì tin tưởng chú út nên chúng tôi gửi tiền về để xây nhà thờ. Nhưng đến hôm nay mới phát hiện ra chú tự đi làm sổ đỏ đứng tên hai vợ chồng chú trên mảnh đất 200m2 của ông bà.Vậy chúng tôi phải làm như thế nào để đất này không được quyền mua bán mà chỉ để làm đất hương hỏa thờ cúng cha ông tổ tiên? Nay bảo chú bớt sổ đỏ 70m2 để làm nhà thờ mà chú không chịu. Đề nghị Luật sư tư vấn, anh em chúng tôi phải làm gì để lấy lại đất, lâu dài còn thờ tổ tiên? (Hoàng Nam - Hà Nội)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Như thông tin bạn cung cấp thì bố mẹ bạn mất năm 1995 và năm 1996, nên đến thời điểm hiện tại không thể khởi kiện yêu cầu chia thừa kế. Bởi quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế như sau: "Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế". Như vậy, kể từ thời điểm bố mẹ bạn qua đời đến nay đã 20 năm, nên không thể khởi kiện về thừa kế.
Tuy nhiên, có thể xem xét quy định sau đây trong của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao Hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình:
"Không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế
a) Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:
a.1. Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.
a.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thỏathuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ.
a.3. Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.
b) Trường hợp người chết để lại di sản cho các thừa kế nhưng các thừa kế không trực tiếp quản lý, sử dụng mà di sản đó đang do người khác chiếm hữu bất hợp pháp hoặc thuê, mượn, quản lý theo uỷ quyền... thì các thừa kế có quyền khởi kiện người khác đó để đòi lại di sản".
Trường hợp của bạn bố mẹ bạn qua đời không để lại di chúc, đồng thời đã qua 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế, nên di sản mà bố mẹ bạn để lại được coi là tài sản chung của những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất (hàng thừa kế thứ nhất bao gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, con đẻ, con nuôi). Và yêu cầu khởi kiện chia tài sản chung thì pháp luật không giới hạn thời hiệu khởi kiện, tức là người có quyền và lợi ích hợp pháp có thể khởi kiện bất cứ lúc nào.
Tuy nhiên để có thể yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án chia tài sản chung thì những đồng thừa kế - tức là các anh chị em của bạn, phải có văn bản xác nhận là đồng thừa kế hoặc có văn bản thừa nhận di sản do bố mẹ bạn qua đời để lại chưa chia.
Chúng tôi cho rằng để anh chị em bạn lấy được đất từ người em út thì anh chị em bạnphải tiến hành khởi kiện chia tài sản chung, sau đó, anh chị em bạn có thể làm một văn bản thỏa thuận về việc sử dụng đất vào mục đích thờ cúng, giao cho ai quản lý...
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận