Trách nhiệm dân sự của hộ gia đình

Hỏi: Năm 1995, gia đình tôi được UBND huyện cấp GCNQSDĐ và được cấp đổi ngày 14-01-2000 (Đất của gia đình tôi là đất nông nghiệp trồng lúa và trồng cây lâu năm). Năm 1998, anh trai tôi cùng vợ, con anh tách sổ hộ khẩu ra khỏi sổ hộ khẩu gia đình. Năm 2001, tôi được mẹ chuyển nhượng cho một phần diện tích đất và được UBND cấp GCNQSDĐ (có cả trồng lúa và trồng cây lâu năm). Với diện tích đất này, tôi đã canh tác và sử dụng đến năm 2014 thì anh trai tôi ngang nhiên lấy lại và canh tác một phần diện tích đất trồng lúa. Nay anh trai tôi khởi kiện, yêu cầu lấy lại diện tích đất đó với lý do đất đó của hộ gia đình. Tuy nhiên, trên mặt thực tế, mẹ tôi có hơn 15.000m2 đất và đã chia cho anh tôi hơn 10.000m2 đất. Phần đất của anh tôi cũng đã được UBND cấp GCNQSDĐ trước khi gia đình anh tách hộ. Vậy xin cho hỏi, trong trường hợp này tôi phải làm thế nào để bảo vệ quyền lợi cho mình? (Hồng Ngát - Bắc Ninh)

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Điều 119 Bộ Luật Dân sự 2005 có quy định như sau:

"Trách nhiệm dân sự của hộ gia đình

1- Hộ gia đình phải chịu trách nhiệm dân sự về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện nhân danh hộ gia đình.

2- Hộ gia đình chịu trách nhiệm dân sự bằng tài sản chung của hộ; nếu tài sản chung của hộ không đủ để thực hiện nghĩa vụ chung của hộ, thì các thành viên phải chịu trách nhiệm liên đới bằng tài sản riêng của mình".

Như vậy, trong trường hợp đất cấp cho hộ gia đình và mẹ bạn là đại diện của hộ gia đình thì mẹ bạn có thể nhân danh hộ xác lập các giao dịch liên quan đến tài sản của hộ. Vì vậy việc mẹ bạn nhân danh hộ gia đình chuyển nhượng đất cho anh bạn và bạn được xác lập trước ngày 14 tháng 6 năm 2005 là hợp pháp và không cần có sự đồng ý của các thành viên của hộ. Việc bạn được sở hữu quyền sử dụng đất với phần đất mà bạn được chuyển nhượng là hợp pháp và anh bạn không có cơ sở để khởi kiện.