Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.
Căn cứ theo khoản 2 Điều 82 Luật hôn nhân gia đình 2014quy định về nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn:“Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.”
Theo quy định tại Điều 119 Luật hôn nhân gia đình 2014quy định về người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng:
“1. Người được cấp dưỡng, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.2. Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó:a) Người thân thích;b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;d) Hội liên hiệp phụ nữ.3. Cá nhân, cơ quan, tổ chức khác khi phát hiện hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng có quyền đề nghị cơ quan, tổ chức quy định tại các điểm b, c và d khoản 2 Điều này yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó”.
Khi ly hôn thì người cha không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con để đảm bảo cho cuộc sống của con và thực hiện nghĩa vụ của cha đối với con, quy định này của pháp luật nhằm bảo vệ quyền của trẻ em.
Khoản 2 Điều 2 Luật thi hành án dân sự năm 2008 sửa đổi, bổ sung năm 2014 quy định:
“2. Những bản án, quyết định sau đây của Toà án cấp sơ thẩm được thi hành ngay, mặc dù có thể bị kháng cáo, kháng nghị:
a) Bản án, quyết định về cấp dưỡng, trả lương, trả công lao động, trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp mất sức lao động hoặc bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, tổn thất về tinh thần, nhận người lao động trở lại làm việc;..”
Và Điều 4 Luật thi hành án dân sự năm 2008 sửa đổi, bổ sung năm 2014 quy định về bảo đảm hiệu lực của bản án, quyết định:
“Bản án, quyết định quy định tại Điều 2 của Luật này phải được cơ quan, tổ chức và mọi công dân tôn trọng.Cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan trong phạm vi trách nhiệm của mình chấp hành nghiêm chỉnh bản án, quyết định và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thi hành án."
Như vậy, nếu chồng bạn không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quyết định của Tòa án thì bạn có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án buộc chồng cũ của bạn phải thực hiện nghĩa vụ đó. Thời điểm thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng được tính từ ngày ghi trong bản án, quyết định của Toà án.
Bạn nộp đơn yêu cầu thi hành án kèm theo bản án, quyết định của Tòa án và căn cứ chứng minh chồng bạn có thu nhập (nếu có) đến cơ quan thi hành án để được giải quyết.
Trong trường hợp người có nghĩa vụ không chịu thi hành theo bản án, quyết định của Tòa, thì bạn có quyền làm đơn để yêu cầu cơ quan thi hành án thực hiện việc cưỡng chế thi hành bản án, quyết định của Tòa đã có hiệu lực pháp luật theo quy định của Luật thi hành án dân sự.
Trong tình huống của bạn, nếu chồng bạn chứng minh rằng anh ta không có việc làm thì với trường hợp này, anh ta có thể thỏa thuận với bạn lại về mức cấp dưỡng hoặc phương thức cấp dưỡng, nếu không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ giải quyết.
Trong trường hợp chồng bạn có nghĩa vụ cấp dưỡng từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng thì có thể bị xử lý hành chính hoặc xử lý hình sự như sau:
Xử phạt hành chính:Xử phạt hành vi không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng không được quy định trực tiếp trong văn bản pháp luật. Tuy nhiên, theo quy định tại điểm a Khoản 3 Điều 52 nghị định 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự thì hành vi“Không thực hiện công việc phải làm … theo bản án, quyết định” của tòa án có thể bị phạt tiền từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng. Như vậy, trong trường hợp đã có bản án, quyết định của tòa buộc 1 người phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng mà người đó không thực hiện thì sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định nêu trên.
Xử lý trách nhiệm hình sự:Theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): "Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế đểthực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm."
Luật gia Nguyễn Thị Hải Yến - Công ty luật TNHH Everest, sưu tầm, tổng hợp.
Bình luận