Tư vấn về việc phân chia di sản thừa kế là nhà ở ?

Hỏi: Bà ngoại em đã chết nhiều năm, căn nhà để lại cho 4 người con (trong đó có mẹ em), 2 người Cậu đã chết (có vợ và mấy người con) và Dì cũng đã chết (còn độc thân). Bây giờ con cái của người Cậu thứ nhất đòi bán nhà đương nhiên là chia thành 3 phần (con cái Cậu thứ nhất, con cái Cậu thứ hai, và mẹ em) mà họ nhất quyết là chia thành 4 phần mới đúng vì họ nói tuy Dì không có con cái mà có lập Di chúc lại nên phải phân chia như vậy.Tờ Di chúc ghi: "chia cho 2 đứa con út của Cậu thứ nhất". Con trai lớn của Cậu thứ nhất và hai người hàng xóm làm nhân chứng trong vụ lập Di chúc. Em muốn hỏi: 1/ Căn nhà Bà ngoại chia thành 4 phần có đúng không? 2/ Người làm chừng là người được hưởng căn nhà đó có được làm nhân chứng không? 3/ Người làm chứng (con trai lớn Cậu thứ nhất) có quan hệ (là anh cả) với 2 thành viên được hưởng di chúc có được tham gia làm nhân chứng không? (Nguyễn Ngân - Hà Nội)

Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Điều 652 Bộ luật dân sự quy định về di chúc hợp pháp:

"1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;

b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực".

Theo quy địnhtrên, nếu dì của bạn lập di chúc miệng trong lúc minh mẫn và không bị lừa dối, đe dọa có sự chứng kiến của ba người, trong đó 1 người là anh bạn- người có liên quan, với điều kiện hai người hàng xóm làm chứng đó ghi chép lại, cùng kí tên điểm chỉ và đi công chứng chứng thực trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày lập di chúc đó thìtới thời điểm hiện tạidi chúc đó mới có hiệu lực và hai anh bạn mới có quyền hưởng phần thừa kế theo pháp luật của dì trong sự phân chia tài sản do ông bà để lại, nếu không thì hai anh đó không có quyền được hưởng phần tài sản đó của dì vì không có bằng chứng để chứng minh tính có thật và hiệu lực của di chúc.

Trong trường hợp di chúc bằng miệng của dì để lại phần tài sản của mình cho hai cháu trai có hiệu lực thì chia tài sản của ông bà được chia thành 4 phần cho người con ruột, sau đó là những người có liên quan của 4 người con đó được hưởng và phần tài sản của dì được hưởng thuộc về hai người con trai của người em út của dì.

Trường hợp di chúc bằng miệng không có hiệu lực thì phần tài sản chỉ được chia thành 3 phần và không có phần của dì đã mất.

Điều 654 Bộ luật dân sự quy định về người làm chứng cho việc lập di chúc

"Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:

1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc;

2. Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc;

3. Người chưa đủ mười tám tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự".

Do đó, người anh cả có liên quan đến 2 người em ruột được hưởng phần tài sản của dì trong di chúc không thể là người làm chứng di chúc miệng của dì, nhưng theo khoản 5, điều 652 thì ít nhất phải có 2 người làm chứng và 2 người này không liên quan đến việc thừa hưởng tài sản thìvẫn thỏa mãn. Và tính hợp pháp chỉ được trọn vẹn nếu thực hiện đúng theo quy định tại khoản 5, điều 652, Bộ luật dân sự.

Khuyến nghị:

1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.