Tư vấn về trường hợp chia thừa kế theo pháp luật

Hỏi: Cha của tôi vừa mới qua đời. Ông có 01 sổ tiết kiệm trị giá 100.000.000 đồng vừa mới gửi được 02 tháng, 02 giấy tờ sử dung đất. Trong đó, 01 giấy mang tên ông và 01 giấy mang tên bà nội. Khi ông mất không để lại di chúc.

Nhà tôi có 10 người anh chị em, 01 chị ở bên Nga, 01 anh trai đã chết năm 2014. Mẹ của tôi là vợ hai của cha. Mẹ chỉ có một mình tôi. Các anh chị đã lập gia đình và đã tách riêng ra khỏi hộ khẩu và xây dựng nhà riêng trên đất của ông. Hiện tại chỉ có mình tôi và vợ con còn trong hộ khẩu đó. Mẹ em cũng đã tách riêng ra hộ khẩu khác. Có nhiều mâu thuẫn nên viêc phân chia trong gia đình không được đồng nhất. Mẹ hiện muốn rút sổ tiết kiệm (100.000.000 đồng) để lo việc thờ cúng cho cha và phân chia tài sản cho các con.

Đề nghị Luật sư tư vấn, trường hợp của gia đình của tôi, thủ tục giải quyết như thế nào? (Bắc Sơn - Quảng Bình)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Vũ Bảo Thành - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế Công ty Luật TNHH Everest trả lời:

Thứ nhất, cha của anh (chị) qua đời không để lại di chúc. Vì thế di sản của ông để lại sẽ được chia theo pháp luật. Theo Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005 (BLDS), những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: "a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết".

Thứ hai, về thứ tự ưu tiên thanh toán, khi mẹ củaanh (chị)rút sổ tiết kiệm (thuộc phần di sản để chia thừa kế) thì cần thực hiện theo thứ tự được quy định tại Điều 683 BLDS: "1. Chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng; 2. Tiền cấp dưỡng còn thiếu; 3. Tiền trợ cấp cho người sống nương nhờ; 4. Tiền công lao động; 5. Tiền bồi thường thiệt hại; 6. Thuế và các khoản nợ khác đối với Nhà nước; 7. Tiền phạt; 8. Các khoản nợ khác đối với cá nhân, pháp nhân hoặc chủ thể khác; 9. Chi phí cho việc bảo quản di sản; 10. Các chi phí khác".

Như vậy cần phải lo việc mai táng cho cha củaanh (chị)trước. Sau đó phần di sản còn lại sẽ được sử dụng để chia thừa kế.

Thứ ba, về việc phân chia di sản, Điều 685 và Điều 687 BLDS quy định:

- Phân chia di sản theo pháp luật:

"1. Khi phân chia di sản nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng, để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra, được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.

2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thoả thuận về việc định giá hiện vật và thoả thuận về người nhận hiện vật; nếu không thoả thuận được thì hiện vật được bán để chia" (Điều 685).

- Phân chia di sản trong trường hợp có người thừa kế mới hoặc có người thừa kế bị bác bỏ quyền thừa kế:

"1. Trong trường hợp đã phân chia di sản mà xuất hiện người thừa kế mới thì không thực hiện việc phân chia lại di sản bằng hiện vật, nhưng những người thừa kế đã nhận di sản phải thanh toán cho người thừa kế mới một khoản tiền tương ứng với phần di sản của người đó tại thời điểm chia thừa kế theo tỷ lệ tương ứng với phần di sản đã nhận, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Trong trường hợp đã phân chia di sản mà có người thừa kế bị bác bỏ quyền thừa kế thì người đó phải trả lại di sản hoặc thanh toán một khoản tiền tương đương với giá trị di sản được hưởng tại thời điểm chia thừa kế cho những người thừa kế, trừ trường hợp có thoả thuận khác" (Điều 687).

Căn cứ vào những thông tin mà anh (chị) cung cấp, cùng với các quy định pháp luật viện dẫn trên, chúng tôi có một số ý kiến như sau:

- Do anh (chị)không nói cụ thể về việc 10 anh chị em củaanh (chị)còn sống không nên chúng tôi suy luận rằng trừ người anh trai đã mất của bạn, nhàanh (chị)còn 09 anh chị em còn sống.

-Anh (chị)cũng không nói về việc anh trai đã mất củaanh (chị)có con nối dõi hay không. Nếu nhưanh (chị)có con thì theo Điều 677 BLDS, (những) người con đó sẽ được hưởng 01 suất thừa kế theo quy định về thừa kế thế vị. Còn nếu anh củaanh (chị)không có con thì sẽ không được tính vào các thành viên được hưởng thừa kế. Từ đó, tính cả mẹ củaanh (chị)thì hàng thừa kế thứ nhất theo pháp luật của gia đình bạn có 10 thành viên (sẽ công thêm 01 suất nếu anh trai đã mất củaanh (chị)có con nối dõi).

- Phần di sản thừa kế sẽ được chia đều cho các thành viên thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại Điều 685 BLDS.

Khuyến nghị: