Tư vấn chia thừa kế và án phí khởi kiện phân chia di sản thừa kế

- Thứ nhất, Về việc chia di sản thừa kế

Vì thông tin bạn cung cấp chưa được rõ ràng nên chúng tôi giả định các trường hợp sau:

+ Trường hợp 1: Di sản thừa kế là tài sản riêng của bà ngoại

Trường hợp này khi bà ngoại mất không để lại di chúc thì phần tài sản của bà ngoại sẽ được chia thừa kế theo quy định của pháp luật. Cụ thể, tại Điều 676 Bộ luật dân sự 2005 quy định về Người thừa kế theo pháp luật:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau”.

Như vậy, trường hợp căn nhà là tài sản riêng của bà ngoại thì khi chia thừa kế sẽ được chia làm 10 phần bằng nhau (ông ngoại + 9 người con). Nếu căn nhà trị giá 2 tỷ thì 2 tỷ này sẽ chia làm 10 phần. Mỗi người thừa kế được hưởng 200 triệu.

+ Trường hợp 2: Di sản thừa kế là tài sản chung của ông bà ngoại

Trường hợp này, trước khi phân chia di sản thừa kế sẽ phải phân chia tài sản chung của ông bà ngoại. Do đó, ông bà ngoại mỗi người sẽ được 1 nửa căn nhà chung đó.

Như vậy, khi chia di sản thừa kế theo pháp luật sẽ lấy 1 nửa căn nhà chia làm 10 phần (ông ngoại + 9 người con).

Nếu căn nhà giá trị 2 tỷ thì sẽ lấy 1 tỷ để chia thành 10 phần, vì theo quy định của pháp luật về hàng thừa kế thì ông ngoại vẫn được hưởng 1 phần thừa kế tương đương với 9 người con vì đều thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Do đó, trường hợp này, mỗi người sẽ được hưởng 100 triệu.

- Thứ hai, về việc chia di sản thừa kế khi ông ngoại cũng mất

Trường hợp ông ngoại cũng mất thì toàn bộ căn nhà sẽ được chia đều cho 9 người con (nếu như không có di chúc).

Tại Khoản 2 Điều 685 Bộ luật dân sự 2005 quy định về việc Phân chia di sản theo pháp luật: “Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thoả thuận về việc định giá hiện vật và thoả thuận về người nhận hiện vật; nếu không thoả thuận được thì hiện vật được bán để chia”

Như vậy, khi một người muốn bán để chia thừa kế mà những người còn lại không đồng ý bán thì những người còn lại có nghĩa vụ thanh toán cho người yêu cầu bán một khoản tiền tương ứng với phần di sản của người đó tại thời điểm chia thừa kế theo tỷ lệ tương ứng với phần di sản đã nhận, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Nếu như những người còn lại không đồng ý trả thì người yêu cầu có thể yêu cầu khởi kiện buộc những người còn lại thực hiện nghĩa vụ dân sự.

- Thứ ba, về mức án phí

Tại Khoản 7 Điều 27 Pháp lệnh số 10/2009/UBTVQH12 Pháp lệnh của Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành về lệ phí, án phí của Tòa án quy định:

“Mỗi bên đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm theo mức tương ứng với giá trị phần tài sản, phần di sản mà họ được hưởng, được chia trong trường hợp các bên đương sự không tự xác định được phần tài sản của mình trong khối tài sản chung, phần di sản mà mình được hưởng trong khối di sản thừa kế và có một trong các bên yêu cầu Tòa án giải quyết chia tài sản chung, di sản thừa kế đó”

Trường hợp này, 9 người con mỗi người được hưởng 1 phần bằng nhau khi chia di sản thừa kế là căn nhà 2 tỷ đồng.

Như vậy, mỗi người sẽ được hưởng: 1/9 của 2 tỷ. Tức là mỗi người sẽ được 222.222.222 đồng..

Theo quy định tại Danh mục mức án phí, lệ phí Tòa án ban hành kèm theo Pháp lệnh số 10/2009/UBTVQH12 quy định về Mức án phí dân sự như sau:

Mức án phí sơ thẩm đối với các vụ án về tranh chấp dân sự có giá ngạch:

Giá trị tài sản có tranh chấp là 1 suất thừa kế đã được chia như trên là 222.222.222 đồng thuộc khung tài sản có tranh chấp từ trên 4.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng thì mức án phí mà các đương sự phải nộp là 5% giá trị tài sản có tranh chấp.

Do đó, mức án phí phải nộp là: 5% x 222.222.222 đồng = 11.111.111,1 đồng

Như vậy, mỗi đương sự có nghĩa vụ nộp tiền án phí theo quy định của pháp luật, trường hợp này cả 9 người sẽ cùng có nghĩa vụ nộp tiền án phí trên.

Khuyến nghị: