Trường hợp người chết không để lại di chúc, di sản thừa kế được chia theo pháp luật
Hỏi: Em ở cùng ông bà từ nhỏ nằm trong hộ khẩu của ông bà (hộ khẩu chỉ có ông bà và em). Ông bà có 5 người con, 2 cậu đã mất (có con cái) và 3 dì (trong đó có mẹ em) đều ở riêng. Ông bà đã mất, không có di chúc, em hiện sống trong nhà này. Nay Nhà nước giải toả bồi thường và cấp quyền mua đất tái định cư. Theo em biết, số tiền bồi thường nhà và đất sẽ được chia đều cho 5 người con, 2 người đã mất có con cái thì các con được thừa kế thế vị. Thứ nhất, em có được hưởng gì từ số tiền bồi thường không? Vì phải thống người đứng ra nhận uỷ quyền để gải quyết nhận bồi thường của Nhà nước, và em lại nằm trong hộ khẩu nên chỉ có em hợp lý là người được uỷ quyền. Thứ hai, về quyền mua đất tái định cư là cấp cho người còn sống trông hộ khẩu đó, nếu như ông bà đã mất và trong hộ khẩu không còn ai khác (nghĩa là không ai sống tại đó) thì nhà nước chỉ đền bù chứ không cấp quyền mua đất tái định cư. Vậy có phải em được quyền mua đất để tái định cư không? Ở đây một trong số người thừa kế nói rằng đất tái định cư sau khi em chọn mua phải bán để gộp với với tiền bồi thường nhà đất chia đều vì đất tái định cư cũng có nguồn từ ông bà là đúng không? Nếu như vậy thì em sẽ tái định cư ở đâu, em sẽ không còn chỗ ở? Em được hưởng quyền lợi gì khi là người sống trong khu đất nhà nước giải toả tái định cư? (Vân Anh - Quảng Ninh)
Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Thứ nhất, theo như anh trình bày, ông bà của anh đã mất và hiện tại còn 3 người con gái, 2 người con trai đã mất nhưng có con. Thêm nữa, ông bà của anh mất đi không có di chúc.
Vậy, di sản thừa kế của ông bà anh sẽ được chia theo pháp luật, theo quy định tại Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005:
"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.
Di sản thừa kế sẽ được chia thành 5 phần bằng nhau, chia cho 3 người con gái. Còn 2 phần sẽ thuộc trường hợp thừa kế thế vị theo quy định tại điều 677 BLDS 2005. Bạn không có quyền đối với di sản thừa kế trên.
Nếu trong thời gian sống chung, bạn có đóng góp công sức, dùng tiền góp vào khối di sản trên và chứng minh được thì anh sẽ được trích riêng từ khối di sản thừa kế trên trước khi chia di sản thừa kế,
"Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống”.
Theo chúng tôi trình bày trên, nếu đất thuộc diện Nhà nước thu hồi, thì anh cũng không có quyền đối với số tiền mà Nhà nước bồi thường. Anh đứng ra đại diện nhận số tiền bồi thường chỉ là quan hệ đại diện, không ảnh hưởng tới quyền và nghĩa vụ của những người thuộc diện được hưởng thừa kế.
Thứ hai, theo như anh trình bày, nếu Nhà nước thu hồi di sản thừa kế trên, mà anh rơi vào tình huống không có nhà ở thì anh có thể sẽ được Nhà nước bán, cho thuê, cho mua nhà ở hoặc giao đất ở có thu tiền sử dụng theo như quy định tại khoản 4 Điều 6 Nghị định 47/2014:
“ 4. Đối với hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất gắn liền với nhà ở thuộc trường hợp phải di chuyển chỗ ở nhưng không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở, nếu không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi thì được Nhà nước bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở hoặc giao đất ở có thu tiền sử dụng đất. Giá bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở; giá đất ở tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định”.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận