Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết
Hỏi: Cháu có một vấn đề mong các luật sư trả lời giúp ạ. Hiện tại cháu đang sống cùng mẹ và bà ngoại tại nhà của ông bà cố để lại, ông bà cố có 2 người con ruột là bà Hoa và bà Anh, 2 con nuôi là bà Lạc và ông Quang.Trước lúc ông bà cố mất thì có ủy quyền cho cậu cháu (con bà Lạc) để sửa nhà, sau đó tự ý làm giấy tờ chưa thông qua các ông và bà cháu. Ngày 22/4/2004, vợ chồng cậu cháu có làm cam kết viết tay với mẹ cháu là sau này bà cố mất thì mẹ cháu vẫn được ở tại nhà cố. Còn nếu sau này giải tỏa hoặc bán thì mẹ cháu vẫn có phần. Nay cậu cháu có ý định bán căn nhà này không thông qua ý kiến của các ông bà cháu (con ông bà cố và là đại diện cho bà ngoại cháu vì bà bị tâm thần nhẹ). Nếu nhà bị bán, theo bản cam kết viết tay có các ông bà cháu ký làm chứng thì mẹ cháu có phần không? Nếu nhà bị cậu cháu cầm cố và giấu khoản tiền đó, khi bị lấy nhà thì mẹ cháu có nhận được phần nào không? (Thành Anh - Hà Nam)
Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Theo thông tin mà bạn cung cấp thì ông bà cố của bạn là chủ sở hữu ngôi nhà mà bạn và mẹ của mình đang ở. Do đó, ông bà cố của bạn hoàn toàn có quyến chiếm hữu, sử dụng và định đoạt đối với ngôi nhà này. Ông bà cố của bạn có 02 người con ruột (bà Hoa, bà Anh) và 02 người con nuôi (bà Lạc, ông Quân). Trước khi mất, ông bà cố của bạn không để lại di chúc. Như vậy, khối tài sản là căn nhà này sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Tại Điều 676 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định về những người thừa kế theo pháp luật như sau:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.
Như vậy, trước hết, 04 người con của ông bà cố chính là người được hưởng thừa kế ở hàng thứ nhất. Những người này sẽ được hưởng một phần thừa kế bằng nhau và bằng giá trị ¼ giá trị căn nhà. Chỉ khi những người thừa kế ở hàng thừa kế thứ nhất đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản thì những người thừa kế ở hàng thứ hai mới được hưởng. Mẹ của bạn thuộc hàng thừa kế thứ hai của ông bà cố. Như vậy, khi mà còn có những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất thì mẹ của bạn sẽ không được hưởng thừa kế tài sản của ông bà cố.
Trước khi mất, ông bà cố của bạn có ủy quyền cho người cậu của bạn (cháu của ông bà cố) để sửa nhà. Như vậy, ông bà cố của bạn chỉ ủy quyền cho người cậu của bạn sửa nhà chứ không có nghĩa là ông bà cố của bạn đã chuyển quyền sở hữu ngôi nhà này cho người cậu của bạn. Việc cậu của bạn tự ý làm giấy tờ nhà, làm cam kết viết tay với mẹ của bạn là sau này ông bà cố mất thì mẹ bạn vẫn ở trong ngôi nhà của ông bà cố là không đúng. Nói một cách cụ thể hơn là người cậu của bạn không có quyền để thực hiện những việc làm trên. Việc cậu của bạn có ý định bán căn nhà hay cầm cố căn nhà của ông bà cố mà không được sự đồng ý của các đồng thừa kế của ông bà cố là không đúng, là trái với quy định của pháp luật.
Mẹ của bạn chỉ có thể được ở trong ngôi nhà của ông bà cố nếu như các đồng thừa kế của ông bà cố nhất trí điều này. Nếu như các đồng thừa kế của ông bà cố của bạn đã mất trước ông bà cố của bạn, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản thì khi đó những người thuộc hàng thừa kế thứ hai, cụ thể là mẹ và người cậu của bạn mới được hưởng thừa kế. Khi đó, họ mới có quyền đối với căn nhà này.
Khuyến nghị:
- Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198, hoặc E-mail: [email protected].
- Nội dung bài tư vấn pháp luật hình sự mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Tại thời điểm quý Vị đọc bài viết này, các điều luật chúng tôi viện dẫn có thể đã hết hiệu lực, hoặc đã được sửa đổi, bổ sung; các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận