-->

Phân chia di sản thừa kế trong trường hợp bố mất không để lại di chúc?

Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản thừa kế, xác nhận quyền hưởng di sản thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền hưởng di sản thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kết.

Hỏi: Bố tôi đã mất năm 2003 để lại cho mẹ tôi 1 số tài sản là đất, nhà (thổ cư có sổ đỏ và đất ao vườn). Tài sản đất là từ thời các cụ để lại cho bố tôi. Ngôi nhà cổ 5 gian là tài sản của bố mẹ tôi xây lên. Tất cả các tài sản trên đều đứng tên bố tôi và khi mất ông không để lại di chúc cho ai cả (ông mất đột xuất). Từ đó tới nay mẹ và tôi vẫn ở và đóng thuế đầy đủ theo đúng pháp luật. Thời điểm bố tôi mất các anh chị tôi đã yên bề gia thất và đều không ở chung cùng gia đình (không có trong hộ khẩu). Chỉ có tôi (con trai út) phụng dưỡng mẹ từ khi bố mất đến bây giờ. Đến thời điểm này các anh tôi đòi mẹ tôi chia tài sản trên cho 3 anh em trai và cháu nội (con trai của anh trai cả). Tài sản trên các anh ép mẹ tôi chia nhưng không đều nhau - anh cả nhận nhà và phần đất nhiều hơn và đẹp hơn. Vậy quý công ty cho tôi hỏi như tình huống trên mẹ tôi có quyền chia đất cho các con không? (Thị Xuân - Hải Dương)

>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
>>> Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Luật gia Nguyễn Văn Nam - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:

Điều 675 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định những trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:"1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây:a) Không có di chúc;b) Di chúc không hợp pháp;c) Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn vào thời điểm mở thừa kế".

Như vậy, do tài sản trên là tài sản chung của bố, mẹ bạn. Nên trong trường hợp bố bạn mất không để lại di chúcthì phần di sản thuộc quyền sở hữucủa bố bạn sẽ được chia theo pháp luật. Theo đó, hàng thừa kế nhận di sản này bao gồm: mẹ bạn và các anh chị, em trong gia đình bạn( anh, chị, em)trường hợp ông bà còn sống thì vẫn sẽ được hưởng một phần từ di sản của bố bạn để lại. Việc bạn nói chị em gái đi lấy chồng chồng không có quyền hưởng chỉ là do phong tục chứ theo quy định của pháp luật thì vẫn sẽ được hưởng như các thành viên khác trong gia đình.Cụ thể:

Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005 quy địnhngười thừa kế theo pháp luật như sau:"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Đồng thời, bố bạn mất năm 2003 mà theo quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế thì vẫn còn. Nên anh, em trong gia đình bạn hiện muốn chia phần di sản đó vẫn được.

Điều 645 Bộ luật dân sự năm 2005 quy địnhthời hiệu khởi kiện về thừa kế như sau:"Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kết.Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế".

-Đối với anh trai cả của bạn nếu chết trước hoặc cùng thời điểm bố bạn mất thì con trai của người đó sẽ được hưởng thay cho phần của người bố theo quy định về thừa kế thế vị:

Điều 677 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định thừa kế thế vị như sau:
"Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống".

Để tiến hành phân chia phần di sản trên thì cần làm thủ tục phân chia di sản thừa kế. Phần di sản sẽ được chia đều thành những phần bằng nhau cho những người được quyềnthừa kế. Nên việc anh trai bạn yêu cầu được chia phần nhiều hơn là không có cơ sở để giải quyết.

Đối với phần tài sản của mẹ bạn( một nửa số tài sản)trong khối tài sản chung của hai vợ, chồng thì quyền cho tặng, chuyển nhượng cho ai là quyền quyết định hoàn toàn do mẹ bạn. Các thành viên trong gia đình không có quyền can thiệp vào.

Khuyến nghị:

  1. Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
  2. Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
  3. Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.