Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết
Hỏi: Ông bà nội tôi có 3 người con trai, 7 người con gái. Ba tôi là con trai út của ông bà nội và sống chung với ông bà nội từ nhỏ, khi lớn lên lập gia đình vẫn sống chung với ông bà nội trong cùng 1 nhà (nhưng ăn riêng).(còn những anh chị em của ba tôi thì ở xa và đã có nhà cửa riêng). sau gần 20 năm ba mẹ tôi xây thêm 1 ngôi nhà sát nhà ông bà nội ( tức 2 ngôi nhà cùng chung 1 mảnh vườn, 1 sổ đỏ). Sổ đỏ và chủ hộ gia đinh là ông Nội tôi đứng tên, ông bà nội tôi có nuôi 1 đứa cháu ngoại từ nhỏ đến nay được 25 tuổi. Nay ông nội tôi bệnh nặng (không nói được hay quyết định gì được nữa), Bà nội tôi có ý định lập di chúc để lại hết đất đai và nhà (kể cả nhà ba mẹ tôi đang ở) cho cháu ngoại mà bà nuôi từ nhỏ.Xin luật sư cho tôi hỏi: Bà nội tôi làm như vậy thì có đúng không? có vi phạm gì về luật hay đạo đức xã hội không? (Mai Hoa - Bình Định)
Luật gia Nguyễn Thành Đạt - Tổ tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty Luật TNHH Everest - trả lời:
Theo những gì bạn cung cấp thì mảnh đất có sổ đỏ và ngôi nhà là tài sản chung của ông bà bạn trong thời kỳ hôn nhân. Do đó, bà bạn không thể có toàn quyền định đoạt với số tài sản đó mà chỉ có quyền định đoạt số tài sản của mình ( tức một nữa số tài sản đó ). Còn số tài sản của ông bạn sẽ do ông bạn định đoạt ( nếu như ông không thể lập di chúc) thì sau khi ông mất số tài sản đó sẽ được chia theo quy định của pháp luật tại Điều 674,675 và 676 Bộ Luật Dân Sự.
"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".
Do đó, nếu như sau khi ông mất mà không để lại di chúc thì những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông sẽ được hưởng phần di sản đó. Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất trong trường hợp này gồm có: bà nội của bạn, 03 người con trai và 07 người con gái của ông bà. Số di sản này sẽđược chia bằng nhau cho những người được hưởng.
Còn đối với tài sản của bà nội bạn thì bà quyết định cho ai là quyền tự định đoạt của bà. Theo quy định tại Điều 646 quy định "Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết". Người lập di chúc làngười đã thành niên , trừ trường hợp người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình.Quyền của người lập di chúc được quy định tại Điều 648 Bộ Luật Dân Sựgồm có:
"1. Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế;
2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế;
3. Dành một phầntài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng;
4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế;
5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản".
Như vậy, nếu bà nội bạn quyết định để lại tài sản cho cháu ngoại nuôi của mình hoàn toàn không trái đạo đức xã hội.
Trong trường hợp mà bà nội bạn mất trước mà để lại di chúc quyết định toàn bộ di sản của mình cho cháu ngoại nuôi thì di chúc đó sẽ được thực hiện. Tuy nhiên, theo quy định tai Điều 669 về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc như sau: "Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động".
Do đó, trong trường hợp bà nội bạn mất trước ông bạn mà để lại di chúc nhưng chỉ để lại di cho cháu ngoại nuôi mà không để lại cho ai khác thì theo Điều 669 ông bạn vẫn đượchưởng di sản bằng 2/3 suất của người thừa kế theo pháp luật.
Khuyến nghị:
- Để có tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198.
- Nội dung tư vấn pháp luật thừa kế mà Công ty Luật TNHH Everest cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.
- Các điều luật chúng tôi viện dẫn trong bài viết có thể đã hết hiệu lực hoặc đã được sửa đổi, bổ sung. Các thông tin trong tình huống là cá biệt. Do đó, Chúng tôi không đảm bảo những thông tin này có thể áp dụng cho mọi trường hợp, mọi đối tượng, ở mọi thời điểm.
Bình luận